جەژنەی سەری ساڵە لە کوردستاندا٬ ناوی یەکەمین مانگی بەهارییه٬ لە نەورۆزێدا دەڵێن کە (زوحاک) گییرا جەمشیید کرا بە پاشا٬ هێندێکیش دەڵێن فەرەیدوون کرا بە پاشا٬ ئاخەلێوه٬ خاکەلێوە٬ ئاخلیڤ٬ ئادار٬ مارت٬ نێوی ئافرەتییه٬ (باک.): ئادارۆک. ناوی مانگە کوردییەکانی ئەمانەن:نەورۆز٬ گوڵان٬ جۆزەردان٬ پووشپەڕ٬ خەرمانان٬ گەلاوێژ٬ ڕەزبەر٬ خەزەڵوەر٬ سەرماوەز٬ بەفرانبار٬ ڕێبەندان٬ ڕەشەمە

باجێک٬ کە لە نەورۆزدا وەردەگیرا(کۆن)٬ خەڵاتی جەژنی نەورۆز

نووسراوێک ٬ کە باسی لەبارەی نەورۆزی تێداکرابێ

ناوچە زەوییەکی نزم و نەواڵ و نەرم

نێوی نێریینانە

گوویان٬ لرپن٬ نەفسکه٬ زگەڕۆ٬ چاوبرسی٬ کەسەلێس٬ چاونزار٬ چاونزیر٬ چەڵماس٬ (کە.): کەسێکە بەشوێن خوواردەمەنی داراندا زۆر بگەڕێ٬ چاووچنۆک٬ چڵێس٬ (باک.): چل

کاسەلێسی

(شەم.): زڕکوڕ٬ زڕمنداڵ

ناهومێد. –ی (باک.): ناهومێدی

(باک.): میاومیاوی پشیلە

(هەورا.): نیهال٬ جوان٬ جحێل

(بۆت.زێ.): نەواڵ

لاو٬ گەنج

(ڕۆژ.دا.): نمەد٬ لباد٬ ئەو ڕایەخەیە کە نمەد ماڵ لە بەرگی دروست دەکەن

(جاف.): ڕایێخ

(شارە.): لباد

(هەورا.): نەوبەهار

هۆزێکی کوردە لە جافانە لە دەوری هەڵەبجە و لە شارەزوور دادەنیشن

(فە.): نێووک٬ (باک.): کەڵەکە

هەژان٬ نشێو٬ نڤر٬ نزم٬ نەور٬ (باد.): نەوە