وشەدان

شەدانه، حەوینج، گیایەکه بڵند هەڵدەچێ لە نێوقەدیدا کەمێک خوواره، گوڵی سپی وورده لەسەرەوە دەردەکات. شمڵی کەوی لەگەڵ ڕەشکەی بەنانی وەردەکرێ وەکو کاخڵی وایه ڕەنگه هەر کاخڵ بێت. ئەگەر ـ بۆ بدرێ و بکرێتە ئارد و نان و بە شیری کاڵ بخورێ بۆ زەحیری داران زۆر باشه. شەنگڵه، چتێکی بۆنخۆشە وەک زیره وایه بەسەر ناندا دەکرێت. بڕوانه شمڵی بەرەکەت.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

شمڵی براکه

شەنگڵە، شەنگله بەرەکەتە.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

شمڵی بەرەکەت

شەنگله بەرەکت. دوودانه بەری هەردارێکی، که پێکەوه نووسابن.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

شمڵیه (هەورا.)

شمڵی.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

عەمڵه

تیرەیەکه لە جاف، لە ڕەنگەزدا حەمڵه یا ئەمله یا هەمڵەیه.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

عەمڵەمەل (شا.)

خەزایی، لە کرۆکدا (حەمڵەمەل، ئەمڵەمەڵ، یا هەمڵەمەل)ه.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

قومڵاخ

قوڕێکی مڵی ئەستوورە ٬ کە پەیدا بووبێ لە باران یا لە ئاوی ترەوە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

پەمڵەپڕێ(ئەردە)

تفەنگێکە بە باڕووت و پەڕۆ داگیرابێ بەبێ گوللە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

چەمڵە(هەورا)

چاو

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ڕەمڵچی

فاڵچی

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ڕەمڵکردن

فاڵچێتی کردن. ڕەشکەوپێشکەی چاوکردن

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ڕەمڵگرەوه

فاڵچی

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

خۆمڵ

(کە.) : سەربە، لەمەڕ

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

خەمڵ

بەهەندگرتن، دانان، ڕەووش، -کردن : خەمڵاندن، ڕازاندنەوە.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

خەمڵ کردن

تەخمین کردن، دانانی ئەندازەیەک لە بڕ بۆ ووشکە دان بە بەری ڕهزان وباخ بۆ ئەوەی بە پێیە مڵکانە یا باجی لە سەر وەربگیرێ

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

سمڵ

گەردەنبەندی کچانە لە مێخەک و چتی تری دروستدەکەن ٬ سۆتکە٬ سملە٬ سونبل٬ بنی گیایەکی کووێستانییە و بۆنی خۆشە و ڕەش بەقەد دەنکە خوومایێکی دەبێ ٬ کە پاک کرا سپیە درێژکارە و بۆنی زۆر خۆشە و بەکاری گەلێک جوورە دەرمانان دێت.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

سمڵمڵ(باک.)

جوورە چۆلەکەیەکە٬ سێروو.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

سەمڵ

بەرماڵ.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

مێمڵ