کوژاندنەوه، بۆ ئاوور و نووسەوەری و هەموو چتێکی بەکاردەبرێ. داپۆشینی زەل و قامیشی سەر بانی تازه به گڵ ، دیاربوونی چتێک له دوورەوه. نووسینەوەی مەشق به پڕی

ڕەقبوونەوەی گیاندار

ژانێکی دەم دەمییە لە پێش منداڵ بوونیدا بەچەند دەمێکی تووشی ئافرەتی ئاووس دەبێت

ئاشتکردنەوە٬داکاساندن٬دامرکاندن٬وازپێ لەگریان هێنانی منداڵ

ئاوەڵەکردنەوەی دەرکە و پەنجەرە و ئیتره٬ چتی گرێدراو کردنەوە: گرێ هەڵوەشاندن٬ شکاندنی ڕۆژوو.-بڕین:دەرکردن٬ خاوکردنەوەی قفڵی داخراوە بەکلیل٬ ڕزگار کردن و کردنەوەی پیاوێک٬ کە لەژنەکەی بەسترابێ و بتوانێ لەگەڵی دروست ببێ.کارێک دوو سێ بارە کردنەوە٬ چنینی میوە و گوڵ و ترێ و ئیتر شکاندن و لەتکردنی دار٬ دەست بە کارێکی گرنگ کردنەوە٬ جڤات(حفلە)کەی بە ووتارێکی کوردانە بکەوە. شێ کردنەوەی خوری و لۆکەیە بە کوتک و کەوان و ئیتر.ئاوەڵەکردن٬ شکاندن٬ قفل و ئیتر.وازبوون٬ پشکووتنی گوڵ و ڕەنگ و ڕووی مرۆڤان. شێکردنەوە٬ ڕێگاکردن٬ خاوکردنەوە بۆ هەموو چتێک.تەڕدەستانە کردن٬ پەلەکردن٬ تاڵووکەکردن. دروستکردن.سازکردنەوە

کرن یەک

کەمکردنەوەی درێژی چت

کۆم کردنەوە٬ چەماندنەوە٬ چەمیاندنەوە٬ خووارکردنەوە٬ چۆماندنەوە٬ فساندن٬ داهێنانەوە٬ داچەماندن.

(ئەردە.): پارێزکردن و سڵەمینەوە لە چتێک

داوەرووکاندن و کۆمەڵەکردن و گرد کردنەوەی چتی بڵاو.برهاڤکرن٬ بەرهەڤکرن٬ ڤەهەواندن٬ (باک.): ڤەیدان٬ دان بەرهەڤ٬ زجێف کردن٬ بەڕگهاندن٬ گردکردنەوە٬ خڕکردنەوە وە کۆکردن.-ی گژو گوڵ و گیا و مێوە:چنین

یا خیبوو.

یاخیبوونی.

گەردن بەند٬ ڕێگای سەر کێوان.

پێکەوە لکاندن٬ یەکگرتنەوە.

یەکلاکردنەوە.

ڕاپێچکردنی قوڕ و لیته و ڕادانی له سەر زەوی، ڕافڕاندنی گیاندار

خۆلەدەقدان، بەزەک کردن، تاس و لووس

هێنان، هاووردن

سازکردن، ئەیڤەزاندن، پەرداخ کردن، تەیارکردن، سازدان، وەخۆخستن، هلستاندن

هاتووچۆکردن

مۆچیاری کردن، لاواندنەوە

بانگ کردن بە بەرزی

ئاڤ خارن، ئاونۆشکردن

بردنەژوور، لەناونان

ئاوکردنەوە سەر شووێنێک بۆ ئاودانی، ئاوداشکاندن، ئاوداخستن

هاووردن، هێنان

ئابڕووبردن، ریسواکردن، بەدناوکردنی کەسێک

بۆ وێنە لەنانی پرژاندن بۆ نەرمبوونەوەی، توواندنەوە، تاواندنەوە._ ڕەق ئاوی چاو: فرمێسک لێوەهاتن

خوواردنی چتێکی کەم بۆ لابردنی برسێتی لە پێش نانخوواردنێدا بە تۆزێک دەڵێن زۆر برسی بوو، ئاوگیرێکم کرد

ڤەکردن، ڤەدان، گوشادکردنەوە، واکردنەوە

وەئاگا هێنان، دانەزان، ووشیار کردنەوە، ڕاگەیاندن

ئاڵدووزکاری

کارکردن

نێوچاوان تێکنان

دووپاتکردنەوە