چوونەدەر٬ درکەوتن٬ وەدیارکەوتن. دەربوونی برین و ئاوەڵە بوونی برین و قوونێر و چتی تر و فیچقە بەستنی خووێن و کێم و هەوا.

کۆڵانێکی تەنگەبرە٬ کەدەرنەچێ

درکاندن٬ دەرخستن٬ ئاشکراکردنی چتێک کە لە دڵتدا شاردبێتەوە. دەنگ بڵند کردن.

(باک.):شەمچە٬ لێخڕێنە٬ (زا.):دارێکی گچکەیە کولۆرد بارووتی تێدەکرێ بۆ هەڵگرتن

ڕۆچنە لە دەرگا و پەنجەرەدا

(ئەردە.): دەم بێن بۆ جەواڵ و خیگە

شلەودەر٬ ئەوداڵ٬ هەڵەتە٬ وێڵ٬ هەڵوەدا٬ ئاوارە٬ ڕەهنده٬ سڕگوم٬ سەرگوم٬ هەتەر٬ سەرگەردان. –بوون: ئاوارە بوون. –کردن: ئاوارەکردن. –ی: ئەوداڵی٬ ئاوارەیی٬ هەتەرەیی

دەربەست٬ تێکڕا٬ گشتی٬ هەمووی٬ سەرجەم٬ دەربەسە

کەسێکە بە تەنگ چتێکەوە بێت. گشتی ٬ هەمووی٬ سەرجەم٬ دەربەسە. (باک.):دەربەند٬ مشهەت٬ تەنگاو٬ بەتەنگەوە٬ بەباک٬ پەک٬ دەروەند. –بوون: بەتەنگەوەبوون٬ ژخووەڕاکرن بار. –نیە: بێ باکه٬ باکی نیه٬ پەکی نیە

خانووێکە بە تەواوەتی بە کرێ بدرێ٬ دەربایست٬ دەربەست٬ بەتەنگەوە. –یی: دەربایستی

(ئەردە.): دەربەست

دەرمەنجەڵە٬ چەپەر

دەربەست. (باک.):مشهەت٬ تەنگاو٬ بەتەنگوە٬ بەباک٬ پەک٬ دەربایست. خڕتنگ٬ دەروەند٬ گەروویەکە کە بە نێوانی دوو گرد یا دوو کێواندا تێکشێ و ڕێگایەکیش کە بە شووێنێکی تەنگەبەردا بڕوات- ی پێدەڵێن٬ سترینگە. تەنگەبەرەیێکی خاک و ووشکانییە کە ل نێو دووئاواندا وەتەنگ هەڵاتبێ یا دووکێواندا. دەربەندی تیرەیێکە وێدەچێ لە خێڵی مام کوڕان و زەنگەنە بن٬ سێ دێیان هەیە لەلای کۆبە کە ئەمانەن: ئۆمەرگونبەت. سێگردکان. کتنی لەله٬ ئەم دێیانە ڕێگای شەش کەژمێران بە پێیان لە شاری کۆیە دوورن٬ هەندێکیش لەلایان وایە کە دەربەندی لە تیرەی شێخ بوزەینیانە کەلەو بەری بادینانیش هەن٬ بەڵان ئەوەی کە هیچ گومانی تێدا نەبێ هەستیاری پایە بەرز حاجی قادری کۆیی٬ کۆیی نەبووە و دەربەندییە

ئاسنێکە بەدەرگاوە دەخرێ بۆ لە دەرکە دانێ٬ دەرکوت٬ دەرگاکوت

دەرخۆنەی سەرتەندوورێ

(زا.):دەستەسڕ٬ (باک.):خاوڵی

(باد.):خلیسکان

(باک.):پنچک٬ داوی کورت٬ چکۆڵەی چەقیو

ئاشکراکردن٬ ساخکردنەوەی چتێک. دەربڕین٬ دەرێخستن٬ خستنەدەشت٬ داشکراکردن٬ بەرزایی٬ (باک.): وونارا٬ وەرزین٬ هەڵڕشتن٬ فڕێ دان٬ دووراوێژتن. –ی ئاوو چتی تر: دەردان٬ هەڵێنجان٬ وەدەرنان

هاوشان٬ هاوزی٬ هاولف٬ دەرخووارد٬ دارا –ی سەرهەنگی نیە