وشەدان

(زەن.٬ هەورا.٬ کۆ.٬ کە.): ترنجی گەورەیە و بەگۆنی قۆڕیش دەڵێن . سوواغ یا دیوارێک هوڵۆڵ بوونێ و وورگی دابێ. بۆ گیانداری ئاووسیش بەکار دەبرێ ٬ وورگن . پیپ (بەرمیل) دەببە (موک.): شڵتاخ٬ گڕڕه٬ کغنی٬ چاچۆڵە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

دەبەرمردن

بەقوربان بوون٬ لەبەر پاڕانەوە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

دەبەنگ

حۆل٬ گێژ٬ ووڕ٬ هێڕ٬ سەرسام٬ سەوداسەر٬ دەویت٬ سەڵیتە.- ی: حۆلی٬ ووڕی٬ سەرسامی٬ گێژی٬ کاسی

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

دەبەگون

(زەن.٬ هەورا.٬ کۆ.٬ کە.): قۆڕ.- ی: قۆڕی

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئاردەبارە

ئاردێکە خاوەند باراش بەخۆشی خۆی دەیدا بە ئاشەوان و بۆی قووڵکە دەکات

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئاردەبرنج

ئاردێکە لە برنج پەیدا بێ

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئەردەبێژ(باک)

زەویناس، ئەردناس

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئەردەبێژی(باک)

زەویناسی، ئەردناسی

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

بادەبادە

پیرۆزبێ

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

بازدەبەران

نێوەڕاستی بەهارە کە شەوی دوو دەقیقە درێژ دەبێ

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

بردەبار

بارکێش، پشوودرێژ، سینگ فراوان

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

بەردەبار(باک)

داهێنەر، ئاگادار، ئەندازەگر، ئەندازەناس، ئەندازیار، (زا) پیاوی ژیر کەسەری لە هەموو چتێک دەرچێ

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

بەردەباران

کوچک باران، سەنگەسار، سەنگباران، بەردفڕێدان، بە زۆری بۆ یەکێک یا یەکێک بە بەردان کوژتن و کۆمایەک بەرد لەسەر گۆڕەکەی کۆ کردنەوە._کردن: بەبەردان داگرتن

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

بەردەباری(زا)

ڕێئۆنی، (باک) ئاگاداری، ئەندازەگری، ئەندازەناسی

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

بەردەباز

بەردێکە لە نێو ئاوێدا سەری لە دەرەوەبێ بەسەریدا باز دەدەن و دەپەڕنەوە، پردەباز، بهۆز

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

بەردەبیرۆ

بەردێکی زۆر سەختە، شلەمەنییەکی، کە زۆر توند بووبێتەوە وەوی دەچووێنن دۆشاوەکە ئەوەندە خەست بۆتەوە بۆتە بەردەبیرۆ

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

بەردەبێڵ

مەڕی سێ ساڵانەیە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

جندەباز

جننەباز، پیاوێکە بە شووێن ئافرەتی جیزدا بخولێتەوە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

جندەبازی

جننەبازی کردن

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

خوردەبین

ئاستەم بین، میکرۆسکۆپ،ووردبین، ووردە بین.-ی:ووردە بینی

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

دێوەدەبانی

(کە.): گیایەکی ووردە و لکەکانیشی باریکن، سەلکیشی وەکوو کارگییە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

دەبدەبە

شکۆ٬ تەنتەتە٬ هنگ و دەنگ٬ زەمزەمەی شادی٬ هینگ و دەنگ ٬ شان و شکۆ٬ بە - : زۆر جووان٬ بەدەو٬ پڕتەنتەته٬ تێر هنگ و دنگ. (ئەردە.): زرم و کوت٬ دەحادەحا٬ دەنگەدەنگی مەردوم یا هی سمی یەکسمان

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

دەردەباریکە

ئاز٬ نەخۆشی سیل٬ ئازاری سی٬ ئازارەباریکه٬ دیق

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

زیندەبەچاڵ

زیندەبەگۆڕ

تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان