پەیدابوونی تاریکی، بەسەرداهاتنی تاریکی دووای ڕۆژاوایە

تازە داهاتگ

(موک.):قازانج٬ سوود. دەرامەت

لەنووێوە پەیدا بوون٬ لەنەبووەوە ڕوودان٬ پەیدابوون. سەرهەڵدان٬ بوونە باوی چتێک٬ تازەهاتن٬ ڕۆچوون٬ تەپین٬ -ی سەربان و ئیتر. –ی دار و چتی ڕاست: خوواربوونەوە٬ چەمان٬ کووڕبوونەوە. ڕاهاتن٬ هۆگربوون٬ ڕام بوون. هاتنەخووار. دوو پارچەبوونی دار بە مشار. شانەکرانی موو و زوڵف و کاکۆڵ. ڕووت بوونی دارودرەخت بەهۆی داباچینی لقەکانیەوە. فێربوونی چارەوێ و ووڵاخ بۆ سوواری و بارەبەری و جووتکردن

کۆم بوونەوە٬ کووڕبوونەوە٬ چەمیانەوە٬ چەمانەوە٬ چۆمانەوە٬ نووچانەوە٬ قەمچانەوە٬ فیچانەوە

تازەپەیدابوو٬ تازەهەڵکەوتوو٬ چتێکە تازە باوی سەندبێ. گیاداری ڕام بوو. درەختی هەڵپاچراو. چەماوەوە٬ چڤناک. خوواربۆوەوە. دارێکە بەمشار کرابێتە دووپارچە. چاوێکە دەستی بە ژان و گل کردبێ.موو و پرچ و کاکۆڵی شانەکراو

(باک.): ترساندن، زراوبردن

داهێنان

(ئەردە.): داهێنان٬ ڕام کردن. گرۆکردن٬ بڕین٬ بڕینەوە بە مشار. شانەکردن. (پرچ و کاکۆڵ). (ئەردە.): هێنان٬ باوکردن٬ دەرهاووردن

هاڕین

(ئەردە.): چتی دەڵبی شەپ و شۆڕ٬ دڵپ٬ گوشاد٬ فراوان.

(باک.):دەهۆڵ٬ تەپڵی زۆر زل

(بابا.):داوەڵە٬ (ئەردە.): هەراسه٬ (ئەردە.): داوول٬ مەترەس٬ سەرەکەر. چتێکە وەک زەلام لە دار دروستدەکرێ لە نێو کشت و کاڵدا دەچەقێنرێ بۆ لێ سڵەمینەوەی باڵندە و جانەوەرانە

زیرەک و زانا و تێگەیشتوو ٬ ووشیار

(کۆ.):داهێزران٬ سست بوونەوەی مرۆ. شل بوونەوەی هەویر.

داهێزراندن٬ لەش-: لەش داهێزران

سست و خاوبوونەوەی مرۆ٬ (کۆ.): داهێزان٬ لەش قورس بوون و تێکچوونی بەۆی نەخۆشییەوە٬ شل بوونەوە و ئاو دانەوەی هەویر لە بەر زۆرمانەوەی: هەویرەکە داهێزراوە و نانی لێ نایێت

داهێزاندن

لەشگران٬ خاو وسست

داهێزران٬ داچوون٬ شل بوونەوەی هەویر و ئاودانەوەی بە جۆرێ نەکرێ بە نان