وشەدان

تووتە، قامکە تووتەڵە، قامکەکەی هەرە گچکەیە. قجقجیلک، تیلکێ قچیلک، قلیچ. (هەورا) کلکە پووتە. تلیا قلیاچکێ، تلیا قەرەقوچکێ، کلکە پووتە، قج، (ڕۆژ) تووێتە. قلینجگرە. تووتک

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

تەتەڵە

(هەورا) سێبەندە. (ئەردە) ڕوومەت._کردنی دەغڵ و تووتن. (هەورا) تەترە، تەتڵە. پاکردنەوەی دانەوێڵەیە بە هەڵتەکاندنی لە دەفرو لەنگەری و بێژنگ و چتی تردا بۆ جووێ کردنەوەی خۆڵ و بەرد. سمت کڵۆڵ._کردنی مێشک: زاخاودان و لێکدانەوە. پارچە تەختەیێکی لووسە ئەلف و بێی تێدا نووسرابێتەوە بۆ منداڵان

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

تەتەڵەمیران(موک)

زکریلە. (ڕەوا) مەڵکەسەن. (زەن) توتکەشووانە. تەتڵەمیران. کرمێکی ڕەش و تووکنە لەسەر گیایان تەونی دەکات، دوو ڕێز قاچی هەیە ڕەنگی بە زەڵەیە بە کۆمەڵ لەبن گیایاندا جم و جووڵیانە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

تەتەڵەکردن

پاک رکردنەوەی دانەوێڵەو خۆڵ و ووردە بەردە لە هەڵتەکانی لەناو لەنگەری و هەر جۆرە دەفرێکی تردا. بۆ جووێ کردنەوەی خۆڵ و ووردە بەرد. هەڵەکردن لە گوفتوگۆدا. سەرکردنی گوللەو پار لە نیشانە شکاندنێدا

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

تەڵانتەڵان

تەلانتەلان: پلەپلەی شاخ و کێوو هەردان

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

خرتەڵە

(هەو.)( هەورا.) خەرتەلە، خەردەل، گیایەکە وەکوو شێلمی وایە. خڕیلە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

خەرتەڵە

خەرددڵ،خرتەڵە.(کە.)گیایەکی بەهاری وپاییزییە لە کەنار ئاوان شین دەبێ ودەخورێئەژنویەک بڵند دەبی گوڵی تۆپێکی بڵاوو زەردە،بەڵان لە پاییزاندا گورمزەی پێدەڵێنوگوڵی شینە. گیایەکی گەڵا پانی بەهارییە وەک گەڵا توور وایە بەڵام ئەم سەلکی نییەو تامیشی هەر وە تامی تووریدەچی.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

دەستەڵات

هێز،توانایی،دەسەڵات،ڕاسەر،(باک.)کەلیژبە: دەستەڵاتدار،ژێهاتی،زۆردار.بەسەرداپەیداکردن:پشت شکاندن، بەسەردازاڵ بوون،پشت شکێناندن.بەسەرداشکان:ژێهاتن،دەرەقەت هاتن.بێ:گەلۆر،گێل،حۆل.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

دەستەڵە

گۆزەی گچکەی بێ لوولە.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

زتەڵە

زیت

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

زەرنەقووتەڵە

زەرنەقووتە، جووچکە باڵندە و بێچووی ماڵاتان و ئاژاڵانە لە پێش پەڕ و تووک و موو دەرکردنێدا، پتر بۆ جووچکەی باڵندان بە کاردەبرێ ، کە هێشتا پەڕ و تووکی دەرنەکردبێ

تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان