لەناوەوەچوون، چوونە نێو. تێ_: چوونەناو، قرسان. گیربوون و چەسپ بوونی چتێک لەناو چتێکیدا

بردنە ژوور، تێ ترنجاندن. قرساندن، خرساندن. بەزۆر چتێک بردنە ناو چتێکی ترەوە

ترنجاندن

تیغی بڕندە

تیغی بە بڕشت و بڕندەیە

ترنج، لیمۆ، نارنجبۆ، هاڵەپیرێژنانە. گیایەکی گەڵا تووکنە وەکوو گەڵای گوڵەباغە بۆنی وەکوو بۆنی نارنجە دەکرێت بە شۆرباو بۆ خارشت (خورشت)ی پێست زۆر سوودمەندە. گیایەکی گوڵ ووردو سپییە، گەڵایەکانی کەمێک پانەو زەردو بۆندارەو زۆر بۆ زگ ئێشە دەیکوڵێنن و دەیخۆن گوڵەکانی ووردو سپی و بۆنخۆشن

ترنجان، گیرکردن، تێ ترنجاندن

پەیژە، پێپیلکە

جوورە شەربەتێکی مزرە وەک ئەسکەنجەبین. ترنجەمین

گەزۆ

ترنجەبین، خۆشاوێکی خۆش و مزرە وەک ئەسکەنجەبین وایە

گیرخوواردنی چتێک لە چتێکی تەنگەبەردا

تێپەستاوتن، بە زۆر چتێک لە تەلیسێک یا چتێکیتر ئاخنین. گیرکردنی چتێک لە چتێکی تەنگەبەردا

تەختەی شەترنجی

شەترەنج، سەترەنج، شەشڕەنگ، گەمەیەکی دیار و ناسراوە لەپێشدا نێوی شەشڕەنگ بووە، کە بە تیپی ئارەوی نووسراوە بۆتە شەترەنج لە لای ڕاستەوە: شا، فەرزین (وەزیر.)، فیل، ئەسپ، ڕوخ، پیادە.