هێندە، بەرتەقا، بارتەقا

جوورە ترێیەکە

دارێکی بڵندو ئەستوورە گەڵای وەهی بادامی دەچێ گوڵی ووردەو بەرەکەشی خڕو سوورەو دارەکەشی سوورە، بە وی خوری و لۆکەی ڕەنگ دەکەن، بەرقەم، جوورە ڕەنگێکی سوورە

دەرمانێکی تۆزی سووری چاوانە

کەسێکە هەرچتێکی بێتەدەست زوو لەناوی ببات.

پەپوولەیەکی تلک درێژە چووار باڵی یەک لەسەر یەکتری هەیە

گیانەوەرێکی ئاوییە پێی پەڕەدازە وەکوو مراوی وایە بەڵام بچووکترە

بریتییە لە مەردومی هەرزەی بازاڕی

گرمە، گرمەگرم، گرماندن

بڵقەبڵقی ئاوێیە

گۆزەڵەی بێ دەسک و لوولەیە. بڵقەبڵق، دەنگی ئاوی، کە لە شەربە یا لوولینەو تونگەو ئیتر بێتەدەرێ. کانییەکیش ئاوی لێ هەڵقوڵێ_ دەکات

(دەر.، هەور.، ڕەوا) تەبەق، دەردێکە تووشی سم و ناو سمی ڕەشە ووڵاخان دێت. لەنگەر. (موک) تەبەقەی قاقەزو ئیتر

چتێکە لە کەسێک دەستێنرێ، کە لەناو مەردوماندا تڕی لێ بەربووبێ

(فە.):سەراو٬ شۆرەکات٬ (سەراب)

ڕووناک. ـ ی: ڕووناکی.

ڕووناک بوونەوەی قەراخی ئاسمانە لە بەیانیدا.

(ڕوا.٬خۆ.):-ی کەوێ: قاسپەقاسپی کەوێ

قیڕوسیا

ددانە مشکە

بەربەستێکە لە مەرەزەی (تیر)دا لە زەوییەکێدا دروستدەکرێ، کە بەرزو نزم بێ بۆ ئاو خوواردنەوەی مەرەزەکە بە یەکسانی

خشڵ و چەک و زیوەری ژنان

دەردێکە وەکوو شلکە تووشی سم و ناو سمی ڕەشە ووڵاغان دەبێ، ژێر سمی بریندار دەکات و ناتووانێت بڕوات. لە بیرمە کە چەند جارێکی ڕەشە ووڵاغی وایان لەنێو قوڕە ڕەش یا قوڕێکی پیس و بۆگەندا ڕادەگرت چاک دەبوونەوە. هەر منداڵێکی شیری وی بخووا بلۆق لە زمان و ژێر لێوی دێ. (دەر.، هەورا) تەبەقە. (هەورا.، موک) سینی دارینە. خارووفک، لەنگەری، تەبەک. تەبەقەی قاقەزی و ئیتر. (باک) دەوری. (بابا.، دەر) تەبەک. دەفرێکی دارینە بە خەرت دروستدەکرێ هی گەورە بۆ هەویر تێدا شێلانییە هی گچکەتر بە قەد دەستە سینییەکی بۆ تێدا هەڵتەکاندنی دانەوێڵەو تەتەڵەکردنی بەکار دەبرێت

زەمەق

تروسکە، ڕووناکی، ڕەمی، ڕووناکی قەراخ ئاسمان لە بەیانیدا. (روژ.) بریق و باقی ڕووناکی. کونی گەورەیە لە دیوار و پۆشتەمەنیدا.

شەبەق تێکەوتن.

کون بوونی کاڵا و دیوار بە جۆرێکی فراوانی و گەورەیی.

کونکون بوونی دیوار و کاڵا بەفراوانی و زلی.

(هەورا.): تەپڵەک٬ قەرتاڵە یا سەلەیەکە پێستی بەڕوودا گیرابێ و قیڕەتاو کرابێ

قوون کوانی. ئاشپەزخانه٬ شوێنی چێشت و نان لێنان

(ڕەوا.، هەو.):تەواو، بێ کەم و کووڕی، بێ کەم و کورتیبێ کەم و کورتی ئەوهدە ڕۆژی ڕەبەقه چاوەڕێی نامەی داماوی موکریانم