بێمایە.

ئەی مەطڵەعی ئەنواری هەموو قاصیی و دانیی، شەمسی صەمەدانیی
وەک ذەڕڕەیی بێ جیلوە نە مەوجوود و نە مەعدووم، جۆیایی بەراتم

ئەو بەراتەی بۆ پیاوچاکان تەرخان ئەکرێ کە پێی بژین و خەریکی خواپەرستیی خۆیان بن.

لامەدە « نالیی » لە ئەنباری جیرایەی صاڵحان
گەرچی ببیە خۆشەچینی دانەیی خەرمانی ڕۆم

بۆگەن، مردارەوەبوو.

مەکە دەعوایی پاکیی نەسەب بۆ جیفەیی دونیا
کە سەیید بی، چ (بەرزنجیی) ، چ (پیریایی) ، چ (باراویی)

خواردنی مردارەوە بوو.

بێ تووکی جیفە خواریی و گورگین و بێ وجوود
لەم ئاو و خاکه ظاهیر و باطین موکه ددەرە

ڕووناکی، ورشە، بەها. دەرکەوتن.

ئەی جیلوەدەری حوسن و جڵەوکێشی تەماشا!
سەرڕشتەیی دین بێ مەدەدی تۆ نییە، حاشا

ورشەبەخش.

ئەی جیلوەدەری حوسن و جڵەوکێشی تەماشا!
سەرڕشتەیی دین بێ مەدەدی تۆ نییە، حاشا

جێگای دەرکەوتن و ورشەدانەوە.

چاوێ بخە لە سەبزەوو سێرابی دائیرە
جێ جیلوەگاهی چاوەکەمە نەرمە یا نە زوور؟

جەمعی (جەننەت) ـە بە مەعنا بەهەشت.

جەنانی وە ک جینان کردم بە ماوا
(حەبیبە) ی (ماڵیاوا) ماڵی ئاوا!

دوو زاراوەی عیلمی مەنطقین. مەنطیقییەکان بییانەوێ شتێک بە کەسێک بناسێنن لەپێشا بەجۆرێ باسی ئەکەن کە ئەو شتە و شتی تری لە گەلێ شتا وەک ئەویش بگرێتەوە، بەوە ئەڵێن تەعریف بە جینس. پاشان بە جۆرێکی کەش باسی ئەکەن کە لە بێگانەی جیا بکاتەوە، بەوەش ئەڵێن تەعریف بە فەصڵ. بۆ نموونە کە باسی بنیادەم ئەکەن و پێمانی ئەناسێنن ئەڵێن « گیاندارێکی گۆیایە ». « گیاندار » جینسە و هەموو گیاندارێ ئەگرێتەوە. « گویا » یش فەصڵە و تەنها بنیادەمی بەرئەکەوێ.

شتێکە بی شەبیهـ و جینس و فەصڵ و کەشف و تەقریرە
موبەڕڕایە لە تەقریر و حەدیثی حادیث و ڕاویی

دراوسێیەتی.

بۆ جیواری حەق لە هەر جێ صیدقی نیییەت کافییە
من لە (بیت اللە) ئینشەڵڵا (بأذن اللە) دەڕۆم

ئیبنو موقله و ئیبنو حاجیبه. ئیبنو موقله، ابن مقلة، خەتخۆشێکی بەناوبانگ بووە. ئیشارەتیشە به وشەی (مقلة) واتە پێڵووی چاو. ئیبنو حاجیب

خاڵی بەینی چاو و ئەبرۆت ئینتیخابی کاتیبه
یەعنی نوقطه ی فەرقی ئیبنو موقله ویبنو حاجیبه

سەیدی بەرزنجەیی.

کە جێگەت بۆ عیبادەت بێ، چ فەوقانیی، چ تەحتانیی
کە حوببت بۆ سیادەت بێ، چ (بەرزنجیی) ، چ (باراویی)

یا موعجیزە، ئەو کردەوە لە عادەت بەدەرەیە کە تەنها لەو کەسانە ئەوەشێتەوە کە کە ئیددیعای پێغەمبەری ئەکەن.

لە جوملەی موعجیز ئەندەر موعجیزی: ئەحکامی قورئانە
کە میعراجی بوڵەندی ئەووەلی ئایاتی « سوبحان » ـە

ئەوەی لەسەر کردنی شتێ لێی تووڕە ببن و ئەویش لە کردنی ئەو شتە دەسبەردار ببێ.

دڵ کەوا هەم قاسییە، هەم عاصییە، دوورە لە تۆ
مونزەجیر نابێ، کە حوببی تۆ لە قاصیی دانییە

ئەستێرەگرەوە.

مونەججیم کەرگەس و لاشەی لە لا شەیئێکە، نەیزانی
کە ئەم ئەفلاکە چەند لاکە، کە ئەم گەردوونە چەند دوونە

مزگەوت.

ئەی مەسجید و میحرابگەهت قیبلەیی حاجات ،، بۆ ئەهلی موناجات!
مەحجووبی هەوام و ئەمەتە مەشهوودی مەعلووم ،، بۆ ڕاهی نەجاتم

گەڕاوە. له عیلمی نەحویشدا ضەمیرێکه بگەڕێتەوە سەر ئیسمێک.

حاضری ئەمر و خیطابه دڵ، ئەگەرچیی مەنهییە!
راجیعی تۆیە ضەمیری من، ئەگەر چیی غائیبه!

پێغەمبەر (د. خ).

گوتی تاجی عەرەب و، ئالی عەبا فەرموویان:
عەیبە تەن پەروەریی و نەرمیی و نازک بەدەنیی

حوشتری تیژڕەو کە سواربووەکەی بە سەلامەت ی ی ئەگەیەنێتە جێ.

تەنی حاجی لەسەر چوارچێوەیی ناجیی دەڵێی نەعشە
لوعابی خۆر لەسەر ئیحرامی وەک کافووری ئەکفانە

وتنی شتی ورد و قسەی پڕ مەعنا.

بولبولی طەبعم ئەوا دیسان ثەنا خوانی دەکا
نوکتە سەنجی و بەذلەگۆیی و عەنبەر ئەفشانی دەکا