تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: نالی
بێ بابیی
بێ باوکی.

بێ بابی مورادی من و تۆ بوو بە تەمەننا
بێ بابی دوعایی من و تۆ بوو بە موناجات
سەرچاوە: نالی
بێ
وەرە.

بێ، سەروی ڕەوانم! کە لەبەر ئەشکی ڕەوانم
خەرقە بووەتە غەرقە، کەوا سەوزە لەبەرما
سەرچاوە: نالی
بێ
ئەگەر بێتو،

بێ ئەگەر بێتە دەرت، دەیدەیە بەر شەق وەک گۆ
نییە ذاتیشی نەیێ دڵ، چ بکا، قوڕ بەسەرە!
سەرچاوە: نالی
بێ ئەثەر
ئەو کەسەی ڕۆیشتبێ بۆ سەفەرێکی وەک جەنگ و ماوەیەکی زۆری بەسەرا تێپەڕیبێ و کەس هەواڵێکی نەزانێ.

وصفی ڕوخساری له فیکری بەنی ئادەم بە دەرە
ئیبتدای مەدحی دەمی وەک خەبەری بێ ئەثەرە
سەرچاوە: نالی
بێ بەدەڵ
ئەوەی ئەوەندە بەنرخ بێ شتێ نەبێ بۆ ئەوە بشێ لەبریتیی ئەوا بدرێ.

بێتە حوجرەم، پارچە پارچەی موسوەدەم بکڕێ بە ڕۆح،
هەر کەسێ کووتاڵ و پارچەی بێ بەدەڵ سەودا دەکا
سەرچاوە: نالی
بێ تەزیینی
جوان نەکردن و نەڕازاندنەوە. جەدوەل. جۆگا. ئەو خەتانەی جاران لەکاتی کتێب نووسینەوەدا بە مەرەکەبی سوور لەسەر کتێب ئەکێشران بۆ جیاکردنەوەی دێڕەکان و شوێنی دێڕەکان لە یەکتر.

چونکە لەوحی ڕووسییەهـ ڕووزەردی بێ تەزیینییە
خوێنی چاوم جەدوەلی بێ، قەطرەکانیشی نوقەط
سەرچاوە: نالی
بێ جیلوە
بێمایە.

ئەی مەطڵەعی ئەنواری هەموو قاصیی و دانیی، شەمسی صەمەدانیی
وەک ذەڕڕەیی بێ جیلوە نە مەوجوود و نە مەعدووم، جۆیایی بەراتم
سەرچاوە: نالی
بێ خاو
بێ خەو.

خاو و بێ خاوی دو زوڵفی خاوم ئەز
چاوە چاوی یەک غەزالە چاوم ئەز
سەرچاوە: نالی
بێ زار
بێ دەم، یاخود بێزار بەمەعنا وەڕس و بێ تاقەت.

« نالیی » ئەو غونچە دەمە بێ زارە
مەکە ماچی دەمی، ئەرجوو، بە عەبەث
سەرچاوە: نالی
بێ شەبیهـ
بێوێنە.

شتێکە بی شەبیهـ و جینس و فەصڵ و کەشف و تەقریرە
موبەڕڕایە لە تەقریر و حەدیثی حادیث و ڕاویی
سەرچاوە: نالی
بێ عەینی
بِعَینِهِ ، کوت و مت.

لەم حوجرە، لەبەر پەنجەرە کەوتووم و دەخوێنم
بێ عەینی دەڵێی بولبولی گۆشەی قەفەسێکم
سەرچاوە: نالی
بێ کەم
بێ چەندیەتی.

ویصالی بێ کەم و کەیفی حوضووری
لە « نالیی » گەر دەپرسی، یەعنی ئاوا
سەرچاوە: نالی
خەبەر بێ ئەثەر
دەنگ وباسی بێ سەر و شوێن.

« نالیی » خەبەری بێ ئەثەری غائیبە، ئەمما
ناڵێکی حەزین دێ لە موناجاتی سەحەردا
سەرچاوە: نالی
کەی بێ
کەی ڕووبدا.

هەموو وەقتم دوعایه: داخۆ کەی بێ
به تیرێکم شەهیدی کەربەلا کەی؟!
سەرچاوە: نالی
بێبەرگ و نەوا
ڕووت و لات و بێناز.

یا ڕەئسی یەتیمێکی کە بێ بەرگ و نەوا بێ
غەڵطان و سەراسیمە: نە داکێک و نە بابێ
سەرچاوە: نالی
بێتووک
کینایەیە له هەژار و ناچیز.

فەرشی پەڵاسە، دۆشەکی خاکه، سەرینی بەرد
بێ تووک و، ڕووت و قووت و، فەقیر و قەلەندەرە
سەرچاوە: نالی
بێجان
بێگیان.

لە پێت ئاڵاوە حەڵقەی ماری گێسووت
عەجایەب حەییی بێ جان قەیدی موطڵەق!
سەرچاوە: نالی
بێستوون
ئەو شاخەی فەرهاد تاشیی. بە ئاسمانیش ئەڵێن، چونکە بێستوون واتە بێ کۆڵەکە و ئاسمانیش کۆڵەکەی نییە.

لە شیرینیی ئەتۆ، ئەی خوسرەوی تەختی زەمین، ڕەنگە
بگاتە ئاسمانی بێستوون فەرهادی هاوارم
سەرچاوە: نالی
بێش
زۆر.

بێش و کەم بێ شکەم و حیرص، وەکوو طیفلی ڕەضیع
زاوییە بێشکەم و بێ شکم و بێ حییەلم
سەرچاوە: نالی
بێشکە
بێشکەی مناڵ.

بێش و کەم بێ شکەم و حیرص، وەکوو طیفلی ڕەضیع
زاوییە بێشکەم و بێ شکم و بێ حییەلم
سەرچاوە: نالی
بێمایە
بێ کارە و بێدەسەڵات و هیچ لە دەست نەهاتوو.

حیرەتزەدە وا دیدە وەکوو حەلقەیی دەر ما
بێ مایە نییە عاشیقی بێچارە، (بفرما)!*
سەرچاوە: نالی
بێمەغز
بێمێشک و تێنەگەیشتوو.

صۆفیی کە گرانبارە، بێ مەغز و سەبوکبارە
صووفپۆشێ غەمی بارە، ئەو باری لەکن پەشمە
سەرچاوە: نالی
بێن
بۆن.

خاطری زاهیدی خاڵی، خاڵی
نییە، ئەڵبەتتە، لە بێنێکی ڕیا
سەرچاوە: نالی
بێنێش
بێ چزوو. بێ ئازار.

قامەتت نەخلە، بە شیری، فائیقەی پەی کردووە
نەحلی بێنێشی مەمەت شەهدی سپیی قەی کردووە
سەرچاوە: نالی
بێنەوا
هەژار و ڕووت و قووت.

ئێستەش بە بەرگ و بارە عەلەمداری (شێخ هەباس) ،
یا بێ نەواوو بەرگە گەڕاوە بە شەخسی عوور؟!
سەرچاوە: نالی
بێنەوا
هەژار. بێ ئاوازی مۆسیقا.

طالیبی ڕاهی (حیجاز) م، لە (موخالیف) هەڵدەن
بێ (نەوا) قەلبی حەزینم قەوەتی بەندی نییە
سەرچاوە: نالی
بێهوودە
بێسوود.

وەک صۆفییی صافی مەبە ئالوودە بە دونیا
بێهوودە موکەددەر مەکە سەرچاوەیی مەشرەب
سەرچاوە: نالی
بێوجوود
ناچیز.

بێ تووکی جیفە خواریی و گورگین و بێ وجوود
لەم ئاو و خاکه ظاهیر و باطین موکه ددەرە
سەرچاوە: نالی
بێپەردە و کینایەت
ئاشکرا و بێ پێچ و پەنا.

قیصصە بێ پەردە و کینایەت خۆشە: شاهی من کەوا
عادیلێ بوو قەت عەدیلی ئەو له دنیا نەبوو،
سەرچاوە: نالی
بێچوون
بێهاوتا، بێوێنە.

چەرخی چەپی گەردوونە، ڕاست و چەپی چەند دوونە
بێ چاکە چ بێچوونە، ڕاستیی لە چەپیی نایە
سەرچاوە: نالی
دەبێژم
ئەڵێم. لە بێژنگ یا لە هێڵەکی ئەدەم.

دەورانییە، وەک هێڵەکی سەودا، سەری گێژم
بۆیە بە دەقیقیی مەثەلە هەرچی دەبێژم
سەرچاوە: نالی
شەکەربێز
ئەوەی ئەوەندە شیرین و خۆش بێ شەکر لە بەرچاوی خەڵک ببێزرێنێ.

یا گومبەدی نەزهەتگەهی نێو باغچەسەرا بێ
ئەلوانی گوڵامێز و شەکەربێزی تیابێ؟!
سەرچاوە: نالی
* مامۆستا شێخ بابەڕەسووڵی عەبابەیلێ ئەیگێڕایەوە کەوا بیستوویە لەناو فەقێ موستەعیدەکانی شێخەوڵای خەرپانیدا تا موفتیی زەهاویی لە مەجلیسدا بووبێ مەلایاسینی تەشاری مافی قسەکردنی نەبوە و، مەلا یاسین له مەجلیسدا بووبێ مەلا یووسفی تەوێڵەیی مافی قسە کردنی نەبوە و، تا مەلا یووسفیش له مەجلسیدا بووبێ نالییی مافی قسەکردنی نەبوە، واتە
نالییی پلەی چوارەمی بووە لەناویانا. لەوانەیە ئەم بەیتی « حەربا » یەش پەیوەندێکی بەم مەسەلەیەوە هەبێ، هەروەها لەوانەیه پارچە شیعری « ئەحوەلی تەفرەقە نەظەر..» یش، وەک له شوێنی خۆیدا ئیشارەتمان بۆ کرد، لایەکی ئەم مەسەلەیەمان بۆ ڕوون بکاتەوە.

نەییری ئەعظەم وەها تاوی دەدا وەک مەنجەنیق
بۆ دەوامی ڕۆژپەرستیی جەمعی حەربای دێتە ناو
سەرچاوە: نالی
خەمڵابێ
ڕازابێتەوە.

دامێنی بە ئەنواعی گوڵ و مڵ خەمڵابێ
گەنجێکی تێدا بێ کە طیلەسمی نەشکابێ
سەرچاوە: نالی
مەستەبێ
مەست ئەبێ.

(بِحَمدِ الله) دو چاوی یارم ئۆخەی
به بێ مەی مەستە، بێ مەی مەستەبێ مەی
سەرچاوە: نالی
نەسمابێ
نەسمرابێ، کون نەکرابێ.

ئەم سیڕڕە چییە میثلی سوها بێ، نەسوابێ؟!
دوڕڕێ کە وەکو دوڕڕی سەما بێ، نەسمابێ؟!
سەرچاوە: نالی
هەڵیدابێ
پەیدابووبێ و هەڵکەوتبێ.

یا گردەکی گردێکی کە شیرین هەڵیدابێ
گردی نمەکین، یەعنی گیای لێ نەڕووابێ