کن.» زۆروزەبەند، ئێگجار زۆر.

«نت.»، «سن.» تم: بادەوه.

(پب.) بەدوای وشەوە دەنووسێ و گیانی بچکۆڵەیی بە بەردا دەکا. چاویلکە. بەرگاییلکە. تراویلکە.

(پب.) بەدوای وشەوە دەلکێ و بچکۆڵەی دەکاتەوە. ((خاڵیلەی ڕێبوار ڕێم لێ گۆڕاوە، دەچمە ئەو ماڵەی یارم تۆراوە)) (فۆلکلۆر). بابیلە. مامیلە. نەرمیلە.

«سـ.» پیاوی ژنانی، پیاوێکی ڕەووشت و خۆی ژنانە بێ. * ژنانیلە. هس.: ئاڵی. تێبــ. ــ تەنیا مامۆستا وەهبی ئەم وشەیەی نووسیوە.

«نتـ.»، «مکـ.» دوا پەلەقاژەی ئینسان لەگەڵ مەرگ، کە ئیدی دەنگی دەرنایە و چەند جار دەم دادەچەقێنێ و تەواو دەبێ٭۱- ئاوزەنگی، ئاوزینگ، ئاوەزینگ. سەرەمەرگ، گیانەسەر، گیانەڵڵا. تێبــ.ینی: لە ناو کوردەواری کە ئینسانێک گەییشتە ئەم حاڵەتە، ئاوی بە دەمەوە دەکەن، زۆرتر لۆکە دە ئاو هەڵدەکێشن و دەیچۆڕێننەوە ناو دەمی، ڕێی تێدەچێ ئەم ناوە و هاوتاکانی کە «ئاو» لە تەرکیبیاندا هەیە لەو کارەدا کەوتبنەوە، ئەمە گومانێکە بەڵام بە لای خۆشمەوە سستە.

گیایەکە، زیاتر لەدەم جۆگە و ڕووباران دەڕوێ، گەڵای وەکوو گەڵای «شەدانە» وایە و گوڵی مۆرە و بە هێشوو، تامی توند و تیژە وەکوو ئاڵەت، بۆنی توندە.

(مست. لا.) شەیتانی بوون، لە خەوا ئاو هاتنەوە.

نا.)، ٠کئێر.) ١- یەک ڕانەبوونی دوو یا چەند کەس یا هەیئەت دەگەڵ یەکتری. ٢- جیاوازی چەندی و چۆنی دوو یا چەند شت دەگەڵ یەکتر. ئەم ئیختیلافەی مەنگوڕ و مامەشان هەر نابڕێتەوە، ئەمە لەکوێ و خەنجەری مام پیرۆتی لەکوێ هێندەی ئەرز و ئاسمان ئیختیلافیان هەیە. تێبــ.- جەمحی ئەم وشەیە (ئیختیلافات)ە. ئەو هەموو ئیختیلافاتەی ناو دەوڵەتان هەروا بە هاسانی لابەلا ناکرێ.

(نا.)، (کئێر.) وشە یا ڕستەیەکە کە بۆ مەبەستێکی تایبەتی تەرخان دەکرێ. زاویەی قاییمە ئیستیلاحێکی هەندسەیە، تەقاندنی ئاتۆم ئیستیلاحێکی فیزیکییە، دەستنوێژ ئیستیلاحێکی دینی ئیسلامە.

(مست. مت.) ١- دەست درێژی کردن، خۆ تیگەیاندن. ٢- (مج.) ئازاردان. (نابێ ئیلاقەی فەرخی بکەن ئەمەگم دەچێ بەزایە)) (تحفە: ج٢- ١٢١). ٣- (مج.) پێکهاتنی کاری جنسی نێوان ژن و پیاو. ((چوار ساڵ بوو شەمێی هێنابوو، ئیلاقەی نەدەکرد. کوتی: بۆچی ئیلاقەی من ناکەی؟ کوتی: هەتا بە دەستی خۆت دۆخینم نەکەیەوە...)) (تحفە: ج١-٣٣٤).

(نا.)،(کئێر.) ڕوخۆشی، ئاوڕی لوتف و مەرحەمەت، میهرەبانی. ئیلتیفاتیان زیاد بێ. زۆر ئیلتیفاتی دەگەڵ کرد. قوربان بێ ئیلتیفاتی مەفەرموو. دەگەڵ بێ ئیلتیفاتیمان نەکردووە. ((دەڵێن: قوربان بە سایەی ئیلتیفاتی تۆوە هاتین بەکارە)) (تحفە؛ ج ٢- ١٢).

(نمس.) ١- دەنگدانی هەموو عەشیرەتەکان بۆ بەرامبەری دوژمن یا بۆ هەر کار و فەرمانێکی تر کە پەیوەندی بە عەشیرەتەکەوە هەبێ. * عێلجاڕی. ٢- کۆکردنەوەی خەڵکی زۆر دژی کەسێک یا هەیئەتێکی کۆمەڵایەتی یاخود دژی کردەوەیەکیان. * ئیجماع لێکردن، گەلە کۆمەگی.

(مست. لا.) زۆر لەسەر (شتێ، کارێ) ڕۆیشتن.

(مست. مت.) بێ دەلیل کردنی کەسێ لە گفتوگۆیەکدا، ڕێگا لێ بڕینەوە. تێبــ.- زیاتر بۆ مجادەلەی عیلمی، مەلا و فەقێ بەکاری دێنن.

(کن.) هیچ مومکین نییە، هەروا دەبێ، غەیری ئەوە نا. دەبەریدا شل و کوت بوون کوتی ئیللان و بیللان هەر دەڕۆم.

(نمس.) کارێکی چاک یا مەبەستێ خستنە دڵی کەسێکەوە، فێر کردن بە (هۆ)یەکی بە چاو نابیندرێ. نازانم ئیلهام بوو چی بوو دوو دەقیقەی نەکێشا ئەو مەسەلە گرانەی حەل کرد.

(مست. لا.) کارێک یا مەبەستێک کەوتنە دڵی کەسێکەوە.

(مست. مت.) بە تەئسیری کەسێ یا شتێ کارێ کردن. کردنی کەسێ یا شتێ بە سەرچاوەی بیر کردنەوە و مەبەست لێ ئەستاندن. نالی لە حەبیبەی ماڵیاوا ئیلهامی وەردەگرت، خانی بۆ (مەم و زین)ەکەی لە بەیتی (مەمی ئالان) ئیلهامی وەرگرتووە.

١- (مس. لا.) وەرگەڕان، سەرەو ژێر بوون، هەڵگەڕانەوە، قڵپ بوونەوە. ٢- (نمس.) آ) پشێوی. نائارامی. ب) (کئێر.) شۆڕش بۆ هەڵگێڕانەوە و تێکدانی ڕێژیمی سیاسی و سیستێمی ئابووری وڵاتێک و بنیات نانی ڕێژیمێکی کامڵتر و پێشکەوتوانە تر. ئینقیلابە مەشڕووتەی ئێران. ئینقیلابی مەخنی ئۆکتۆبەر. * (کعر.) سەورە (عا.: سوورە)، شۆڕش. ج) (کعر.) پیلانگێڕی و ڕاپەڕینی کتوپڕی هەندێ لە سوپای ولاتێک بۆ ڕوخاندنی دەوڵەتی قانوونی. *(کئێر.) کوودتا.