(بنت.) تم: ئەمجار. ئەوجا. تێبــ.- وا دێتە بەرچاو کە (ئینجاکوو) بۆ حاڵەتی (مفڕەد) و (ئینجاکوونێ) لە حاڵەتی (جەمع)دا بەکارهاتبێ، ئەگەرچی ئێستا هیچ فەرقیان ناکرێ.

(بنت.)،(مک.) تم: ئێستە. تێبــ.- وای بۆ دەچم کە کەرتی دووەمی ئەم وشەیە قۆناغێکی تری وشەی ئاوێستایی (نوو) بێ کە لە لەهجەی باکووریدا (نها) و لە مەڵبەندی ڕەواندزێ (هەنووکە) و لە پەهلەویدا (نوون)ە و لە فارسی ئیمڕۆدا بۆتە (کنوون) و (ئەکنوون).

«نا.» باری وەستانی جگ بە قیتی لە یاری جگانێدا.

«نا.» کەوچکێکی گەورەیە لە دار دروست دەکرێ دەسکی درێژە، تەنیا بۆ چێشت لێنان دەبێ. " «لە هەموو دیزەیەکا ئەسکوێیە» «کنـ.» خۆی لە هەموو ئیشێک هەڵدەقوتێنێ. ٭ «بکـ.» هەسکوو، هەسکە، هەسک «تم: ژابا- ۴۴۴وکفـ- ۳۱۴» هس.: ئوسکرە «فر.» گڵێنەی ئاو خواردنەوە.

(ئم.)، (مک:- مەنگوڕایەتی) بۆ دەربڕینی خەفەت و خەم لەبەر ڕووداوێکی ناخۆش یا سەرسوڕمان لە کارێک، بەکاردێت. *پەک، پەککوو.

(نا،) یەکێکە لە چوار (لا) ی جوغرافیایی. تێبــ. - ئەگەر وا ڕابوەستین کە دەستی ڕاستە مان دەلای ڕۆژهەڵاتێ بێ و دەستی چەپیشمان دەرۆژایە،زۆربەمان (باکوور) ه. (عا.) شیمال / جنووب.

[باکوور + ٣- ئی] (ٌست) حاڵی هەرشتێ کە پەیوەندی بەلای (شیمال) ەوە هەبێ.: کۆریای باکووری، ئامریکای باکووری.

مست. مت.»، «کن.» باسی چاکەی کەسێ کردن، پەسن دان، تاریف کردنی.

«مست. لا.»، «کعر.» 1- گۆڕانی شە تڵی هیندێ گیا و گژ و شین بوون و لق و پۆپ دەرکردنیان:: فریزەکه بنجی داکوتاوه. 2- «کن.» سەر گرتن و چەسپانی کارێک. جێ قایم بوونی کەسێک لەکارێک یا و ەزیفە یەکدا:: ئەم شەریکەیه بنجی داکوتاوه. 3-«کن.» زۆر دانیشتنی کەسێ یا کۆمەڵێ خەڵک لە شوێنێک.:: هەر هەڵناستن د ەڵێی بنجیان داکوتاوه.*«مک.» بنج داکوتان.، ڕیشه داکوتان.

«سفا.» 1- کەسێکی خەڵک بکوژێ. 2- تابخێکی چاک ڕاو بکا. 3- «مج.» به دەسەڵات، دەست ڕۆییو. «بکوژ و ببڕ هەر خۆیەتی» .

ست.» تم: بەدچاره.

«نت.» بەشێکه لە دەغەڵی درواوەی هێشتا گێر ە نەکراو، کە لەبەر پێویستی جیا دەکرێتەوه و سوور دەکرێ.

«نت.» هێندێک چێشتە کە پێش ئەوەی بۆ هەموو خەڵکی ماڵ تێ بکرێ، دەکرێتە قاپێکەوه. تێبــ.ینی: ئەمە زیاتر بۆ «منداڵان تێدەکرێ و دەیاندە نێ بیخۆن، یا بۆ کەسێک «زیاتر کابان» کە زووتر برسی بووبێ.

«مست.، لا» خواردنی چێشت پێش ئەوەی خەڵکانەی کە دە بێ لێی بخۆن.

«بنت.»، ڕەنگه، لەوانە یه، ڕێی تێدەچێ، تەقا بەشکوو:: تۆ ئێستا بچۆ بەڵکوو لەوێ بێ. بەڵکوو ئەو کابرایه نەیەوێ ئەمن ببینێ. تێبــ.ینی: آ» ئەم وشەیە هاوتای زۆره: بەڵک، بەڵکم، بەڵکه، بەڵکەت، بەڵکەم، بەڵکەن، بەڵکی، بەڵکین، بەڵکینا، بەڵکینێ. جا بەلای منەوه هەموو ئەوانەی «بەڵک» ن و سەرف کراون و زەمیرێکی شەخسییان پێوه لکاوه. دڵنیام که هەر یە کێ لەوانه له وەختی ڕابردوودا مانای خۆی هەبووه و لەشوێنی تایبەتی خۆیدا بە کار هێنراوه، بەڵام بەرەبەره ئەو تایبەتییەی خۆیان لەدەست داوه و بوونە وشەیەک کە مانایەک و چەند شکڵی هەیه ب» لەبەر ئەوەی کەرتی یەکەمی ئەم وشەیه و هەموو هاوتاکانی «بەڵ» ە و دەگەڵ «بەل» ی عەڕەبی بە مانای «بەڵام» ی کوردی وێک دەچن، زۆرکەس یەکەندەردوو وادەزانێ که ئەسڵی ئە م وشەیه عەڕەبی بێ. «تم: معین، فەرهەنگ، ج1، ل571» بەڵام مامۆستا تەوفیق وەهبی وەک وشەیەکی کوردی پەتی نووسیویانه.* «بک» بەڵکوو، بەلکی.

(کن.) ١- هیچ ئەرکی بەسەر کەسەوە نییە. ب) نەدار و بێ سامانە.

«تب.، بنت.» تم: بەشکه.

«ئمـ.»، «سیمـ.» تمـ: ئاخوا.

(بنت.)، (مک.) تم: ئەگەرێکۆ.

(بنت.) تم: ئەگەر. جا باشە ئەگەرێکو لەوێ نەبوو چی بکەین *ئەگەرکو. تێبــ.- ئەگەرچی ئەم وشەیە هەر کاری ئەگەر دەکا، بەڵام (ئەگەر) موتڵەقە و ئەمە (مقید) کراوە بە (یەک) بۆیە دەلالەتی لە هی (ئەگەر) سووکترە.