تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



ئاوانتە چی
«کعر.» ۱- «نفا.» کەسێکی بە فڕ و فێڵ و کەڵەک دەست بەسەر ماڵی خەڵکدا بگرێ: ئاوانتەچی وەک خۆی هەر نابێتەوە. ۲- «سفا.» حاڵی کابرایەکی ئاوا: تووشی کابرایەکی ئاوانتەچی بووین دەیویست هەڵمان خەڵەتێنێ
بنچینه
[[بن/8+چین «هه‌لچنین» +5-ئه/1]]
«نت.» تم: بناخه/1.
بە رچیغ
«نت.» 1- دارێکی ڕاسته بەقەدەر باڵای ئینسانێک «کەمتر یا زۆرتر» درێژه، له ڕە شماڵ و سەربانان و... و... چەند دانەیەک دەچەقێنن و چیغی بە دەوردا دەگێڕن. 2- هەموو دارێکی ئاوا، جا بۆ گێڕانی چیغ دەکار بکرێ یان نا.
بۆنگچی
[[كو. تو]]
«هل.» ئەو کەسەیه که پێسته خۆش دەکا بۆ مەشکه.
ئاشچی
[ ٢[- ئاش + چی «ئمـ. فا.» ]، [کو. تو. ]]
«نفا.» «کعر.» تمـ: ئاشپەز.
ئاژاوەچی
[[ ئاژاوە + چی ئمـ: فا. تورکی]، [کو. تو. ]]
«نفا.» تمـ: ئاژاوەگێڕ.
ئیستیعمارچی
[[عا. تو.]]
(سفا)،(کئێر.) ئەو دەولەتەی وڵاتێکی تر داگیر دەکا و نەتەوەکەی دەچەوسێنێتەوە و دارایەت و سامانی بە تاڵان دەبا. دەولەتە ئیستعمارچییەکان لە ٢٥ ساڵاندا ئاگری دوو شەری گەورەیان هەڵگیرساند.
ئێشکچی
[[تو.]]
(نفا. سفا.)، (کعر.) ١- ئەو کەسەی بۆ پاراستنی شتێ شەو ڕۆژ دەکاتەوە. ٢- ئەو کەسەی لە سەبازخانە و... بە پێی فەرمان بە نۆرە ڕادەوەستێ. ئێشکچی بەندیخانە. *حەرەس (عا.)، (کئێر.) کێشکچی، قەرەووڵ.
ئێلچی
[[ئێل + چی]، [کو. تو.]]
(نت.) کەسێکی پەیام و قسە و ڕاسپاردەی کەسێ یا هەیئەتێکی ئیجتماعی بۆ لایەکی تر دەبا. ((ئەگەر هەڵنەستی نەبی بە ئێلچی لە دووی من، نەیە شاری ویرانە چزیرێ...)) (تحفە: ج١-٢٣٧). * باڵیۆز، سەفیر، قاسید.
ئێلچی گەری
(حمس.) پەیام گەیاندن، هێنان و بردنی قسەی کەسێ یا هەیئەتی بۆ لایەکی تر. ((میوانینە! میر ئەمنی ناردۆتە کن ئەنگۆ بە ئێلچی گەرییە.)) (تحفە: ج٢-٩).
ئەجزاچی
[[ئەجزا+چی]]
«سفا.»، «کعر.» ئەو کەسەی پیشەی دەرمان فرۆشتن بێ.: ئەسکەندەری ئەجزاچی لە سلەیمانی ئەجزاخانەی هەبوو. ٭ «کئێر.» دەوافرۆش.
ئەگەرچی
(تبت. بنت.) هەرچەندە، لەگەڵ ئەوەشدا کە... ((...ئەمە، ئەگەرچی جوامێر هەر هیچی لە کۆستی کەوتووشیان نەئەزانی)) (بلە: ژان-٥٢).
بارگەچی
[[کو: بارگە + تو: چی]]
(نت.) کەسێکی کاری ئەوەبێ بارگە سازکا و بیپێچێتەوە و کە گەیشتنە مەنزڵ کەلوپەلی پێویست دەربێنێ، خاوەنی بارگە هەرچی لازم بووو لەوی داواکا و مشووری ئەو شتانەش دەخوا کە دەبڕێنەوە. تێبــ.- لە دیوەخانی دەربەگ و میرەکانی کوردستان، یەکێک بە تایبەتی بۆ ئەم کارە تەرخان دەکرا، کاربەدەستان و گەورە پیاوانی دیوان و پیاوانی دەوڵەمەند و دەست ڕۆیشتوویش بارگەچیان هەبووە، ئاشکرایە ئێستا ئەم کارە بەلاوە نراوە.
بۆیاغچی
[[ تو]،[بۆیاغ/٢+چی]]
«نفا.»، «نت، ست،» ئەو کەسەی کەوشان ڕەنگ دەکاتەوه.
بۆیەچی
[[تو.] ]، [ 2- بۆیه/1+چی]]
«نت.، ست.»، «کعر.» ئەو کەسەی پیشەی ڕەنگ کردنی دەرک و پەنجەرە و دارودیوار ی خانووانه. *«کئێر.» نەققاش.