«نت.» دەفرێکی تایبەتییه، زەمانی پێشوو له دیو ەخانی پاتشایان و ئەمیر و گەورەپیاوان دایان دەنا و بخووریان تێدا دەسووتاند.

«نتـ.»، «مکـ.» سووتەمەنیی کە لە کوردستان باو بووە، تەندووری پێ داخەن و ئاوری پێ بکەنەوە «چرپی، تەپاڵە، پشکەڵ،...». ٭ «بکـ.» ئاوردوو «تمـ: ژابا_۴، کفـ_۴۸».

«نتـ.»، «مکـ.» ملەقۆچە. هس.: آ» ستووکور، ستووکورد «بکـ. =ئەستۆ» ب» گوردە «فر=پشتەمل».

«مست. لا.»، «کعر..» تم: بورانەوە.

«حمف.» حاڵی تەڕەکاری زۆر گەییو. «تم:بووردن/3»

«مست.، لا.» 1- تم: ڕابواردن. 2- تم: لێبووردن.:: ببووره نەمتوانی دوێنێ بێمه خزمەتتان. 3- زۆر گەییشتنی تەڕەکاری «کاڵەک، شووتی» هاروێ و...

مست. مت.»، «سن.» تم: به جێ گەیاندن

«سفا.» ئەو کەسەی کەڵکی له کار و زەحمەتی خۆی نەتیجەی باشی دەست کەوتبێ «بەری لێ خواردبێ».

ڕستەیەکه بۆ چاکه خواستن و دڵ ڕاگرتن به یەکێک دەگوترێ، جاروبارەش بە پێی جێگا و شێوەی قسه کردن دەگۆڕێ و بۆنێکی تووڕەیی و ناڕەزایی لێدێ.

«نت.» تم: بەهار/1. تێبــ.- وەکوو دەزانین بەهار یەکێکە لە چوار فەسڵەی ساڵ و لە یەکەم ڕوژی نەورۆزەوە (٢١ی مارت) دەسپێدەکا. بەڵام لە ناوچەی (کرند)ی مەڵبەندی کرماشان، پاش ئەوەی بە حیسابی نەورۆز چل و پێنج ڕۆژ لە زستانی ڕابرد دەڵێن بەهارە و ناویشیان ناوە (بەهاری کوردی) و سێ مانگ حیسابی دەکەن و هاوین و پاییز و زستان دەبەنەسەر. بەلای منەوە ئەم حاڵە دەگەڕێتەوە بۆ ئەو کاتەی کە (نەورۆز) وەکوو ئێستا سابیت نەبووە. ( تم: نەوۆز).

«مست. لا.» فیداکاری له پێناو دین، بیر و باوەڕ، نەتەوه و نیشتمان- یا هەر شتێکی تر.

«مست. مت.» خۆش بون لەکەسێ که خراپەیەکی کردبێ. دەست هەڵگرتن لە شتێ:: لێمان ببووره خۆ من له ساعەتەکه بوردوم دەترسم شتی تریشم لێ داوا بکا..* عەفوو کردن. خۆش بوون.

«مست. لا.» 1- تێپەڕینی شتی ماددی له شوێنێکەوه یا به شوێنێکدا.:: خدر دێوێنێ بێرەدا ڕابوورد. 2- بەسەرچوونی زەمان:: دوو ساڵیش ڕابوورده هێشتا نەگەڕاوەتەوه.* «مک.» ڕابردن. «بک.» بهوورتن.

«نا.» تم: بخوور.

«مست. مت» 1- هەڵسەنگاندنی دوو یا چەند شتان له چاو یە کتر لەلالنی چەشن و جنسیانەوه. 2- دیاری کردنی نرخی شتێک. «عا.» تخمین.