تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



ئەدا کردن
[[ئەدا+کردن]]
«مستـ. لا.» ۱- بە جێ گەیاندنی پێویستییەکانی دینی ئیسلام لەو کاتانە دا کە بۆیان داندراوە «کردنی پێنج فەڕزەی نوێژ و گرتنی ڕۆژوو لە ڕەمەزانا» //قەزا. ۲- دانەوەی قەرز. ۳- «کعر.» بە جێ گەیاندنی پێویستەکانی کۆمەڵایەتی. ۴- دەربڕین، وەڕووخستن. «نە قسە نە ڕاز بۆم نەکرا ئەدا» «سەلام_۸۱»
ئەلوەدا
[[-عا.: الوداع]]
(س.) ١- وێڵ، سەرگەردان، ئاوارە. ٢- بە تەمای...، لە بیری... لە هەوڵ و تەقەلای... ((بەڵگش نە درەخت زایف و زەردەن)) ((ڕوحش ئەلوادەی ئاداب و دەردەن)) (خانا-٦٨٣) *(مک.) هەڵوەدا.
ئەمری خوا (خودا) بەجێهێنان
(کن.) ١- جێبەجێ کردنی ئەو فەرمانانەی خوا کردوویە. ٢-تم: ئەمری خوا کردن
ئەمری خوا (خودا،خوڵا) کردن
(کن.) لەدنیاچوونەدەر، مردن. *عەمری خواکردن.
بە ئاودا دان
بەباڵادا بڕین
«مست. مت.» تم: به باڵا گرتن.
بەد ئەدا
[بەد/١+ ١-ئەدا/١]
ست.»، «مک.» حاڵی کەسێکی ڕەوشت و ڕەفتاری نەچێته دڵی خەڵکەوه.
بەرەڵدا
[[ 1_ به‌ر/2+ هه‌ڵدا «هه‌ڵدراو» ]]
«ست.»، «مک.» تم: بەرەڵڵا.
بەسەردا هێنان
[[به/12+ سه‌ر +دا «=3-ئا» + هێنان]]
«مست.، مت.»، تاوانی کار و کردەوەیێک خستنه ئەستۆی کەسێ::ئاگای له هیچ نەبوو کەچی دزیەکەیان به سەردا هێنا. *به ئەستۆ دا هێنان. بەمل داهێنان، خستنه ئەستۆ.
بەشی خودا
«نت.»، «مک.» تم: بەشی خوا.
بەلادا هاتن
«مست.، لا.» 1- کەوتنە خواری کەسێک «به پێوە ڕاوەستابێ یا خۆ دانیشتبێ» لەبەر بێ خەوی، مەستی یا نە خۆشێکی کتوپڕ و هەر هۆیەکی تری لەم بابەتانه.* بەلادا کەوتن/2
بەلادا کەوتن
«مست. لا.» 1- لەسەر لا تەنیشت ڕاکشانی ئادەمیزاد. * پاڵ کەوتن. ڕاکشان. درێژ بوون. «سن.» بە لادا کەفتن. 2- «تم: به لادا هاتن/1» .
١-ئەدا
«نا.» ۱- شێوە و جۆری هەستان و ڕۆنیشتن. ۲ لەنجە ولار، ناز و عیشوە. «دڵێکی غەمزەدەم بوو مەرحەمی ڕاز» «ئەویشت لێم بە سەد شێوە و ئەدا سەند» «ئەدەب: گمـ_۳۵»
٢-ئەدا
[[=عا.: ادا]]
«نا.» ۱- بە جێ گەیاندن، جێ بە جێ کردن، بە جێ هێنان. ۲- تمـ: ئەداکردن/۱. «هەرچەند بە مەسەل خەنجەری ئەڵماسە زبانم» «نابڕێ سەری مۆیێ لە ئەدای شوکری نیعەمتان» «ڕەزا_۳۱»
کەڵەبابێکی بێ وادە بانگ بدا سەری د بڕن
«کن.» کارێکی لەوەختی خۆیا نەکرێ زیانی بە دواو یه. تێبــ.- پێشوونیان کە کەڵەشێرێکی ئاوایان سەربڕیوه، لەوە ترساون کە هەستی بە بەڵایەکی لابەلا کردبێ !! بۆیه بانگ د دا.