(کن.) تووک و نزایە و تەنیا لە ناو ژناندا باوە، گەلێ جار هەر وەکوو قسەیەکی ئاسایی دەگوترێ و لە دڵان گران نایە، بەڵام لە کاتی دەمەقاڵی و شەڕە دەندووکێدا بە (جنیو) حیساب دەکرێ و شەڕەکە بەتین تر دەکات. * بابانت شیوێ، بابانت کوێر بێتەوە.

«نتـ.» ١- دوامین دەوری دنیا کە لە پاشان بە پێی قسە و حوکمی دین قیامەت دادێ و دنیا خراپ دەبێ. ٢- «کنـ.» ڕۆژگاری ناخۆش و پڕ ئاژاوە کە کەس ئاگای لە کەس نەبێ هەر کەسە دە هەوڵی خۆیدا بێ. □ «ئەی خودا لەو ئاگربارانە، ئەی خودا لەو ئاخرزەمانە».

لە ئەنجامدا لە نەتیجەدا، هەر...

«ستـ.» تمـ: ٣- ئاخر.

«ستـ.» دووامین شت، ئی دوایی: کتێبــ.ەکەی هەرە ئاخری.

(ئم.) بۆ لۆمە و سەرکۆنە کردنە لە سەر کردنی کارێک کە لە پێشدا داوای نەکردنی کرابێ: ئاخری هەر چووی، ئاخری شکاندت، ئاخری وای لێدەکەی بە کەڵکی هیچ نەیەت.

«مستـ. لا.» دوایی هاتن، خراپ بوون، تێکچوون «هەر بۆ دنیا» : «کە جرجال هەستا نیشانەی دنیا ئاخربوونە».

«ستـ.» ١- پیاوێ کە کاروبار و ژیانی بە چاکی و خۆشی دوایی بێت. ٢- کەسێ کە دوایی تەمەنی بە دینداری بەرێتە سەر● «ئاخری خێر بێ»، «کنـ.» بۆ باش نەبوونی چلۆنایەتی «ئێستا» ی کەسێ □ «وەفایی ئاخر خێر بێ دەمێکە بێ سەر و شوێنە.». // ئاخر شەڕ.

«ستـ.» ١- کەسێک کە لەدوایی تەمەنی خۆی و کاتی پیریدا دەستی کردبێتە کاری پێچەوانەی دین. ٢- پیاوێ کە لە دوایی ژیانی خۆیدا تووشی بەڵا و ناڕەحەتی و نەداری هاتبێ. // ئاخر خێر.

دوایی کارێک یا شتێک: زستان ئاخر و ئۆخرێتی.

«نا.» ١- ئەنجام و دوایی کارێ یا شتێک: با بزانین ئەم کارە ئاخری بەچی دەگا. ئاخری ئەم مانگە دەچێتە بەغدا. □ «سەت ساڵ بکەی بێگانە پەرەستی، ئاخرییەکەی دینی نشوستی». شۆڕەژن من لە هەوەڵ پێم نەکوتی ئاخری حەزرەتی شێخ تێت ئەکوتی «مەلا: گمـ.» ٢- دوایی، دواڕۆژ، عاقیبەت: ئاخرشەڕ. ئاخرت خێر بێ.

«ئمـ.» بۆ سەرکۆنەکردن، لۆمە یا داوای نەکردنی کارێک. □ «کوڕە ئاخر وازی لێ بێنە»، «ئاخر لە سەر چیم هەیە غەیانی». «تحفە: ج٢- ٢١٥» : ئاخر ئەمە کاری کردنێیە؟ ئاخر نەچی باشترە.

«سـ.» هەر شتێکی لە چاو هاوچەشنەکانی خۆی لە دوای هەموانەوە بێت: ئاخر شەوی پاییز، ئاخر ڕۆژی جەژن، نەریمان ئاخر کەس بوو هات. // هەوەڵ، یەکەم.