«نت.» سەرەتای کۆمەڵە خەڵکێ، چەند کەسێک که بۆ هەر مەبەستێک بێ وەپێش کۆمەڵه خەڵکێک دەکەون و هێندێک دوور له پێشیانەوه دەڕۆن.:: بەرایی لەشکر گەییشته شار، بەرایی سوارەکان له دێ دەرچوون «عا.» طلیعةو مقدمة الجیش. «مک.» پێشایی.

«مست. لا.» ماوه، مەجال. فتوا بۆ کارێک ئامادهەوون بۆ جێ به جێ کردنی مەسەلەیەک.:: چاو بەراییی نادا بچێتە ماڵیان،. چۆن دڵت بەرایی دەدا قسەی وا بڵێی.

«ست.» خراپ، وێران:: دار و نەداری لە قومارا بەربادکرد، حاڵی بەرباده، ئێجگار بەرباده «کن.» زۆر خراپه. تێبــ.ینی: له بەکارهێنانی ئەم وشەیەدا هەمیشه خراپی یا «وێرانی» دەگەڕێتەوه بۆ ئەو مە بەستەی که لە پێشدا قسەی لێکراوه. ئەگەر باسی دەوڵەمەندی و فەقیری بێ ئەوه وا دەگەیەنێ که زۆر فەقیره، خۆ ئەگەر باسی ساغی و نەخۆشی بێ ئەوا مانای ئەوەیه کە زۆر نەخۆشه.

(ست.) ١-حاڵی وڵاغێکی هاتبێته ئەوەی بار ی لێ بندرێ. 2- «مج.» گوێ لەمست.

«نت.» 1- تم: ئیفتار. 2- خواردنێ که ڕەمەزانان بۆ ڕۆژوو شکاندن ئاماده دەکرێ.

«مست. لا.» شکاندنی ڕۆژوو. شت خواردنی ڕۆژووەوان پاش ئەوەی وەختی شەرعی دادێت.

«نت.»، «مک.» تم: بەر بوارد.

«نت.»، «مک.، ها.» ئامرازێکه «بۆسه» ی پێ له نیر تووند دەکرێ نایەڵێ بجووڵێ و جێگای «سەرەمژان» یش لەناو بۆسەدا تەحدید دەکا.

«مست. لا.» 1- هاتنە د ەری کەسێک له زیندان، ئازاد بوونی لە بهەدیخانه:: گیراوه سیاسیەکان هەرچی بوون بەربوون. دە ڕۆژ دەبێ شێرکۆ بەربووه.2- پەت پساندنی وڵاغێکی بەسترابێتەوه.:: عەوول ئێسترەکە بەربووه بەرەو باخی ئاشی چوو، بڕۆ بزانه نایگریتەوه. 3- تەواو بوونی مانگ گیران و ڕۆژ گیڕان:؛ ئەو ساڵە مانگ گیرا دوو ساعەتی کێشا ئینجا بەربوو.

«نت.»، «مک.، سیم.، بک.» ژنێکه دەگەڵ بووک دەچێته ماڵی زاوا و دەیکاتە پەردەوە و خەبەری (بەزاوابوون)ی زاوا و «ڕووسووری» بووک به کەس و کاری هەرتکیان ڕاد گەیەنێ. تێبــ.ینی: لە ناو کوردەواریدا ئافرەتی ئاوا لە هەموو شوێنێک هەن که هەر له خوازبێنی ڕا هەتا شەوی بووکێنی دەگەڵ بووک و زاوا و بووک و ماڵی هەر دوو لا خەریک دەبێ و ئەرکی بەجێ گەیاندنی داب و دەستووری شایی و خەنەبەندان و هەمام لە میش کردن و... د ەکێشێ.* «بک.» بەربوو. «سیم.، سن.» پێخەسوو، پاخەسوو.

«حمس.» 1- ئەو کارەی بووک دەیکا، کاری جێ بە جێ کردنی کاری کچ و کوڕ کە دەبنه ژن و مێرد. 2- «مج.» ڕێکخستی نێوانی دوو کەسان یا زیاتر، هەڵسووران و چالاکی بۆ ڕاپە ڕاندن و بە ئەنجام گەیاندنی کارێک کە پەیوەندی ڕاستەخۆی بە و کەسە وه نەبێ:: نازانین کاک حەسەن ئەم بەربووکییە ی لەچییه؟ تێبــ.ینی: بە مانای دووەم تانووتی تێدایه.

«مک: شاروێران» تم: بەرهەڵبێینه.

«نت.»، «مک.» شوێنێکی دانیشتنه لە شێوەی میعماری کوردیدا، سەری داپۆشراوە و سێ لای ژوو ره «هەڵدەکەوێ هەر سێ لاش نەبێ» و بەردەمی حەوشەیه.* بەر هەیوان. تێبــ.ینی: «هەیوان» لە وانەیه له نهۆمی دووەمی خانووش بێ. بەڵام «بێڵا» هەر له ئاستی حەوشەدایه.

... «بنت.» جوڵان یا جوڵاندنی شتێک بۆ لایەک دیار دەکا.:: بە ربه کەرکووک ڕۆیشتن، مەڕە سوورەکان بەربە چیا هە ڵکشان، بەربە ئێمه هەڵیان بڕن.* بەرە و....

«نت.» 1- کاری پێش پێگرتن بە ڕۆییشتنی ئاو. 2- «مج.» کاری دروست کردنی هەرجووره مانعێک له پێش جێ بەجێ بوونی کارێک یاکەسێک «بۆ هەر مەبەستێک بێ» .

«نت.» کچێکی وادەی مێردکردنی هاتبێ.

«نا.»، «کعر.» ئەو کەسەی پیشەی سەروڕدێن تاشین خەڵکه. «سیم. سن.» سەرتاش، دەلاک /1. «کئێر» سەلمانی «بک.» سەرتراش «جن.» دەللاک.

«نت.» «مک.» شەکە مێیەکی گەیشتبێته پایز و و ئامادە بێ بەران بخوا.

« «نت.»، «مک.» 1- تم: ئینکەبەری * ڕقەبە ری، قینەبەری. 2- ڕووبەڕووی یەک وەستانی دوو یا چەند کەس، هەیئەت و ڕێکخراوە، دەزگای کۆمەڵایەتی یا پارته سیاسییەکان بۆ بێ هێزکردن، تێکشکاندن و له مەیدان دەرکردن. «عا.» مجادلة، مقابلة، منافسة:: واز بێنه تۆ ناتوانی بەربەرەکانی ئەم کابرایه بکەیت. بەربەرەکانی نەتەوەی کورد دەگەڵ ئیمپڕیالیزم و کۆنه پەرستانه.* «سن.» بەرامبە رکێ. «مک.» مله، ملانێ.

«مست. مت.» 1- دروست کردنی مانعێک لە سەر ڕێگای ئاوێکا بۆ ئەوەی که لە شوێنێکدا پۆنگ بخواتەوه و زۆر ببێ یا بۆ ئەوەی بەلایەکدا نەڕوا که مەبەست نەبێ 2- پێکهێنانی مانعێکی ماددی یا مەعنەوی له پێش کەسێک یا جێ بەجێ بوونی کار و مەسەلەیەکدا «سن.» بەربەس کردن.