تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 641
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بانگەواز
[[بانگ/١+ئاواز]]
«نت.» ١- د نگێ
که
بۆ
گاز
کردنی
کەسێ
لە
دوورەوه،
بەرز
دەکرێتەوه. ٢- تم:
بانگ
ڕاهێشتن.::بانگەوازێکە
لە
شاسوار
بکەن با
بێ
چای
بخواتەوه. بانگەوازیان
کرد
،
ئیمڕۆ
کەس
لەماڵی
خۆی
دەر
نەچێ
. *
جاڕ
،
قاو
،
هاوار
. «
سن
،» هەڕاڵه.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بانۆک
[[٢-بان+ئۆك]]
«سفا.»، «مک.»
ئەو
کەسەیه
کە
بەرخ
و کاریله د ەگرێ و دەیانخاتەوه
بەر
دایکیان
که
لێیان «
نەبان
» بووه،
یا
بەر
هەر
مەڕ
و بزنێکی دیکه.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بانی
[[١-بان/٢+٣ئی]]
«مت» تم:
بانوو
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بانیژه
[[١-بان/١+ئیژه=ئیچه «ئم:بچووكی» ]]
«نت.» ١- سەربانێکی بچووکه،
که
بە
تەنیشت
بانێکی
گەور
ەتر و
تۆزێ
بڵیندترەوه
بێ
. ٢-
بانی
ژوورێکی
که
لەبەردەمی ژوورێکی بەرزترەوه کرابێ و
بۆ
ژووره بەرزەکه بووبێته
هە
یوان.، *«سن.»، بانجیلە/١. ٣- شوێنێکی
تەخته
له «
ئاش
» دەکەوێته
ژوور
بەرداشەکانەوه،
دانی
لەسەر
ڕۆ
دەکەن و
لەوێڕا
دەڕژێته
کونی
بەرداشی
سەرەوە
و
لە
نێوان
دوو
بەرداشەکاندا
ورد
دەبێ
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
باهوو
١- «
سن
.، سیم.» تم:
بازوو
. «ئەلا
ئەی
نازە
نین
ئاهوو
،
بە
باهوو
» «دڵی سەییادی
خۆت
هێنایه لەرزه» ٢- «
سن
.»
ئاسن
یا
دارێکی
ڕاستی
دڕێژه، کاسەی تەرازووی پێوه هەلداو ەسرێ
یا
دەخرێتە
سەری
«
بە
پێی شکڵی
تەرازوو
.» *«مک.»
شەهێن
. «
سن
.»
شایێن
. ٣- «
سن
.»
ئەو
دوو
دارەیه
لەولاو
لای
د ەرگای «
ژوور
» و «
ماڵ
» و...
بە
قیتی
دەچەقێندران،
یە
کێکیان دەرگاکەی ڕێدەخرا و
ئەوی
تریش
ئاڵقەڕێز
و
دوولایی
لێ
دادەکوترا
بۆ
داخستن
. تێبــ.-
ئەم
تەرتیبه
ئێستا
کەم
بۆتەوه
یا
هەر
نەماوه،
چوار
چێوەی هاتۆیه شوێن.*«مک.»
لاشیپان
. ٤- «
سن
.» تم: بانە/٢ «
مردۆخ
، ج١، ل - ١١٤» ٥- «
سن
. -» تم:
باسک
/٢ «
مردۆخ
،، ج١، ل- ١١٤» «تێبــ.- 1»
ئەم
وشەیه
لە
سانسکریتی
دا
«
باهو
» و له ئاوێسیاییدا
بۆته
«
بازو
» - دەنگی «و»
لە
هەر
دووکیاندا کورته - و
کوردی
و
فارسی
به
واوی
درێژ
«
بازوو
»
بە
کار
دێنن. «تم:
معین
،
فرهنگ
ج١، ل- ٤٧٠»
ئەم
وشەیه لەقۆناغی
پە
هلەویدا
بۆته
«بازووک - باژاک»، «تم:
فره
، پفا، ل-٧٤».
بەڵام
لەکوردیدا «
باسک
» یشی
لێ
کەوتۆتەوه، ب-
لە
زمانی فارسیدا
ئەم
وشەیە
تەنیا
بە
مانای «
تێڵا
» و «
گۆپاڵ
» ئەویش
لە
قامووساندا ماوه.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
باهۆ
«نا.»، «مک.» تم:
باهوو
.
بە
شان
و باهۆی «
کەسێ
»
دا
هە
ڵکوتن -
بە
چاکەباس کردنی،
باسی
ئازایەتی
و
پیاوەتی
و... کردنی...
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
باهۆز
[[٣-با/١+هۆز؟]]
«بک.»
بایە
کی
زۆر
توند
که
ک
شت
لە
جێی
خۆی
ەلدەگرێ. «عا.» عاسفه.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
باهەنجیر
«نت.»، جووره هەنجیرێکه
زووتر
پێدەگا و
بێ
تام
و ناخۆشه.٭ باتەسکه.
کەڵبە
هەنجیر
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
باهەڵکردن
«
مست
.، لا»، تم: باهاتن.:: بایەکی تووند هەڵیکرد و سەیرانەکەی
لێ
تێک
داین
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
باوان
[[١-باو+٢-ئان/١]]
«نت»، «کعر» تم::
بەرە
و
باوان
بۆتەوه.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
باوانی
[[باوان+٣-ئی]]
«نت»،«سن»
کەلوپەل
و ئەسپابی
ناو
ماڵ
و
دیاری
و...
که
بووک
له
ماڵی
باوکی
ڕا
دەگەڵ
خۆی
دەیباته
ماڵی
مێرد
. *«سن»
ناو
تێلانه «مک»
جیاز
. «جنو»
باو
،
ونی
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
باوباران
«نت» بایەکی
بارانی
دەگەڵ
ببارێ::هەڵیکرده با و بارانێکی نەبێتەوه.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
باوباوێن
[[ ٣- باو/٢ +٣-باو/٢+ئین]]
«نت» «مک»، یارییه، گەوره
دەگەڵ
منداڵی
ساوا
دەیکا، تێبــ.-
لەم
یارییەدا گەوره
دەم
و چاوی
خۆی
له
پشت
شتێک دەشارێتەوه
تا
منداڵهکە نەیبینێ،
پاشان
لەلایەکەوه
سەری
خۆی
دەردەخا و بانگی منداڵەکە
دەکا
و د ەڵێ: باو! کاتێ منداڵە
سەری
وەرد
چەرخێنێ
تا
بزانێ دەنگەکه له کوێوه
دێت
، کابرای گەوره
لە
لایەکی ترەوە
سەری
دەردێنێ و بانگی
دەکا
«باو!»،
ئەم
کاره
چەند
جارێ
دووپات
د ەکاتەوە و منداڵەکهی پێ د ەخافڵێنێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
باوبژ
[[٣-با/١+و+بژ؟]]
«نت» بایەکی
تۆز
و خۆڵی د ەگە ڵ
بێ
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
باوبژ له زگی خۆ دەرکردن
«کن»
تووڕ
بوون
و هەڕەشه و گوڕەشه کردنی بەقسه:: لێیگەڕێن با
هەر
چی
باوبژی لەزگی دایه
دەری
کا
. تێبــ.-
ئەم
کینایەیە له لەئەسڵا
بە
مانای «
تڕ
کەندن
» ه «تم:٣- با/٣»
بەڵام
ئێستا
ئەم
مانایەی لەدەست داوه و
تەنیا
بۆ
بە
سووک
حیساب
کردنی کەسێک
بەکار
دێت
،
هەروەکوو
هەڕەشە
و گوڕەشەکانی
به
«
تڕکەندن
» دابێنن.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
باوه
[[-باو+٢-ئه/١]]
تم:
بابه
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
باوه خولێ
[[٣-باو/١+٣-ئه/٢+خول+ئێ «ئێن» ]]
«نت.» «کعر.» تم:
باوه
گێژه.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
باوه خولە
[[-باو/+٣-ئه/٢+خول_٥-ئه/١]]
«نت.» تم: باوە گێژه.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
باوه خوون
[[١- باو+٣-ئه/٢+خوون]]
«
جف
.، سن.»، «نت.»
یەکەم
میوانداری
که
بۆ
کچێکی
تازە
بە
مێرد
درابێ، له
ماڵی
باوکی
دەکرێ
، *«مک.»
بانگ
کردنەوه /١. تێبــ.- کەرتی «
خوون
»
لەم
وشەیەدا، ڕیشەی مەسدەری خوێندنەوەیه بەمانای «بەسەر کردنەوه» .
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
باوک
«کعر، سن» «نت» ١- باب/١.
15
16
17
18
19
20
21