تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 19
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
١- باڕ
[[؟]]
(س.) ناکامڵ، پێنەگەیشتوو،
جحێڵ
. تێبــ.- آ)
ئەم
وشەیە
تەنیا
بۆ
پەلەوەر
و
باڵندە
بەدکارێ
کە
دەوری
(زەڕنەقووتەیی) تەواوکردبێ
بەڵام
هێشتا
نەبووبیتە باڵندەیەکی
کامڵ
و
سەر
.
باڕەکەو
،
بارە
هەوێردە
،
باڕۆکە
. ((
قەل
سەت
ساڵ
باڕە)). ب) وادەزانم
ئەم
وشەیە
دەگەڵ
(پورنای) زمانی
پەهلەوی
خزمایەتێکی هەبێ
کە
بە
مانای
جحێڵ
و ناباڵقە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
٢- باڕ
[[ئینگلیسی]]
(نا.)
ئەو
شوێنە
کە
بۆ
فرۆشتنی خواردنەوەی ئالکۆڵدار (مەشڕووبات)
تەرخان
دەکرێ
و
خەڵکی
لە
بەردەم
پێشخوانێک
بە
پێوە
ڕادەوەستن و دەخۆنەوە و
هێندێ
جاریش
لەسەر
کورسی
بڵیندی
تایبەت
دادەنیشین.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
باڕاندن
[[ند.]]
(مست. لا.) دەنگی خۆدەرخستنی
ئاژاڵ
. بخنەکە دەبارێنێ. *باعاندن (سن.)
باقانن
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
باڕن
[[با + ڕن (ڕنین)]]
(نت.) کڕێوەی
بەفر
بێ
ئەوەی
لە
هەوران
ببارێ،
بەڵکوو
بایەکی
بە
قەوەت
لە
شوێنێکەوە
بەفر
هەڵدەگرێ (دەیڕنێ) و
بۆ
بەرزایی
دەبا
کاتێ دەگاتە جێگایەکی
وا
کە
بایەکە تەوژمی
کەمە
دەبارێتەوە
سەر
زەوی
و
چەشنی
کڕێوە
دێتە بەرچاوان. بەرخی بابم
ئەمە
کڕێوە
نییە
باڕن
دەکا
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
باڕوتی ڕەشۆکی
[[باڕووت + ئی + ڕەش + ئۆک + ئی]]
(نت.)، (مک.) تم:
باڕووت
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
باڕووت
[[؟]]
(نا.) ١- ماددەیەکی
وشکی
ڕەشە
کە
ئاگری
وێکەوت
کڵپە
دەکا
،
بۆ
هاویشتنی گوللەی
تۆپ
،
تفەنگ
، تاپڕو... و... بەکاردێت. تێبــ.- آ)
ئەم
ماددەیە
گەرد
و تۆزێکی
ڕەشە
،
جاران
نێچیرەوانانی
کورد
لە
(
شۆرە
) و (
گۆگرد
) و (
ڕەژی
) دروستیان دەکرد،
چاکترین
خەڵوووز
بۆ
ئەم
کارە
(
ڕەژی
دارەبی)یە. ب)
بۆ
تاقی
کردنەوەی
چاکی
و
خراپی
باڕووت
، تۆزێکی
لەسەر
لەپی
دەست
یا
پەڕە
سیغار
ڕۆ
دەکەن و
ئاگری
جگەرەی
لێ
نیزیک
دەکەنەوە،
کڵپە
دەکا
و دەچێ
بە
عاسمانا،
ئەگەر
پەڕە
سیغارەکە
یا
بەری
دەستی
نەسووتاند
ئەوە
باڕووتی
چاکە
. *(مک.)
دەرمان
،
باڕووتی
ڕەشۆکی
. ٢- ٠مج.) پیاوی
توندە
میجاز
کە
زوو
تووڕە
دەبێ
و هەڵدەچێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
باڕووت پێژ
[[باڕووت + پێژ (پێژتن)]]
(سفا.)، (بک.)
ئەو
کەسەی
باڕووت
دروست
دەکا
. تێبــ.-
لە
لەهجەی
ناوەندی
و بن لەهجەکانیدا
هاوتای
ئەم
وشەیەم نیبیستووە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
باڕووتخانە
(نت.)، (کعر.) جێگایەکی تایبەتییە
چەک
و
تەقەمەنی
و کەرەستەی شەڕی تێدا دادەنێن، عەمباری
تەقەمەنی
. *(کئێر.)
جبەخانە
،
قۆرخانە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
باڕووتی
[[باڕووت + ئی]]
(ست.)، (مک.) تۆچای
ورد
، چایەکی
وەکوو
باڕووت
وردبێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
باڕووتی بێ دووکەڵ
(نت.) جۆرێک باڕووتە
کە
لە
فابریقە
دروست
دەکرێ
و رەنگی
سپی
واشە
. تێبــ.-
ئەو
ماددانەی
کە
ئەو
جۆرە باڕووتەیان
لێ
درودت
دەکرێ
هەر
ئەوانەن
کە
بۆ
دروست
کردنی
باڕووتی
ڕەشۆکی
دەست
دەدەن،
لە
باتی
شۆرە
جەوهەری
شۆرە
(ئەسید نیتریک) و
لە
باتی
گۆگرد
جەوهەری
گۆگرد
(ئەسید سوولفۆڕیک) و
لەباتی
خەڵووزیش ماددەیەکی (سیلۆلۆز)ی
لەباتی
(
لۆکە
) دەکاردەکرێ. *
باڕووتی
سپی
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
باڕووتی سپی
(نت.)، (مک.) تم؛
باڕووتی
بێ
دووکەڵ
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
باڕۆکە
[[باڕ + ئۆکە]]
(نت.) مریشکێکی
هێشتا
فەورە نەبووبێ، فڕووجێکی کەوتبیتە
هێلکە
کردن
. ((... بووکە
بە
بارانی
دەوێ، هێلکەی باڕۆکانی دەوێ)) (فۆلکلۆر).
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
باڕۆگ
[[با + ڕۆگ ؟]]
(نت.)، (مک.) شوێنێکە (با)
زۆر
بیگرێتەوە. تێبــ.- ڕێی دەچێتێ کەرتی (ڕۆگ)ی
ئەم
وشەیە
یا
(ڕۆگە)
بێ
یا
لە
(ڕۆشاندن) وەرگیرابێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
باڕە
[[ند.]]
دەنگی
مەڕ
و
بزن
*باعە.
بالە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
باڕەباڕ
[[ند.]]
١- دەنگی
یەک
لە
دوای یەکی
ئاژاڵ
. *باعەباع،
باڵەباڵ
. ٢- (مج.)
قیژەقیژ
و هەرای
زۆری
ئادەمیزاد
.
بە
باڕەباڕ
کابرایان
لە
ماڵی
دەرهێنا و کوشتیان.
هەر
باڕەباڕی
بوو
کەس
گوێی نەدەدایە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
باڕەش
[[با + ڕەش]]
(نت.)،(کعر.) تم:
ڕەشەبا
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
١- باڕێزە
[[؟]]
(نت.)، (
هل
.،
خۆشناوەتی
) گیایەکی لاسکی
درێژ
و
ڕەش
باوە، گەڵای
ورد
و
سێ
گۆشەیە،
وە
کەرەوز
دەچێ،
لە
شاخان
لەو
شوێنانەی
کەمێ
ئاویان
هەیە
،
شین
دەبێ
. تێبــ.-
لە
کوردستان
ئەم
گیایە
بۆ
نەخۆشی
(
میزگیران
) کەڵکی
لێ
وەردەگیرێ و
دەڵێن
یەکاویەکە. ((
باڕێزە
شین
بوون
بە
شاخانەوە+ با
گولە
بمرێ
بە
داخانەوە)) (فۆلکلۆر). *خاڵەڕەش،
خاڵەڕەشە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
٢- باڕێزە
[[با + ڕێز (ڕێژ) + ئە]]
(نت.)، (مک.) بارانێکی
بە
(با) ببارێ. وەکووو
باڕێزە
فرمێسکی
بە
چاواندا دەهاتە
خوار
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
باڕەباڕ
[[ند.]]
١- دەنگی
یەک
لە
دوای یەکی
ئاژاڵ
. *باعەباع،
باڵەباڵ
. ٢- (مج.)
قیژەقیژ
و هەرای
زۆری
ئادەمیزاد
.
بە
باڕەباڕ
کابرایان
لە
ماڵی
دەرهێنا و کوشتیان.
هەر
باڕەباڕی
بوو
کەس
گوێی نەدەدایە.