وشەدان

ئارام بوون

«مستـ. لا.» 1- بێ دەنگ بوون، لە جووڵە کەوتن. 2- بڕانەوەی شەڕ و هەوا و ئاژاوە. 3- نێشتنەوەی ڕق و تووڕەیی. 4- بەس کردن لە گریان و هەرا و هوریا و قیژەقیژ. 5- شکانی ژانی برین و کەم بوون یا دامرکانی ئێش و ئازاری نەخۆشی.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئارام لێ بڕان

«مستـ. لا.» ناڕەحەت بوون بە هۆی ژان و ئێش و نەخۆشی یان خەم و پەژارە و خەیاڵاتەوە: چەند ڕۆژە نەوزاد سوورەکوانێکی لێ هاتووە ئارامی لێ بڕاوه، لە تاو پیرۆت ئارامم لێ بڕاوه، ئەوەندی پەرۆش بوو ئارامی لێ بڕابوو* ئارام لێ هەڵگیران.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئارام لێ بڕین

«مستـ. متـ..» کارێکی، ناڕەحەتی فیکری و جیسمی بەسەر کەسێکی دێنێ: ئەم سوورەکوانە ئارامی لە نەوزاد بڕیوە. * ئارام لێ هەڵگرتن.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئارام لێ هەڵگرتن

«مستـ. متـ.» تمـ: ئارام لێ بڕین.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئارام لێ هەڵگیران

«مستـ. متـ.» تمـ: ئارام لێ بڕان.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئارام گرتن

«مستـ.. لا.» تمـ: ئارام بوون 1 و 3 و 4.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئام

«نا.»، «زا.» برای باوکی کەسێک. * ئاپ، ئاپۆ، ئامۆ، مام، مامۆ، مامە، هاپۆ. تێبــ. ــ بەلای منەوە ئەم وشەیە «عم» ی عارەبیە.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئام و شو

[[ئام «لە ١- ئامان» + و + شۆ «لە: شیان» ]]

«مسقتـ.» هاتن و چوون، سەرلێدان، چوونەلا، چوونە جێگایەک بەڕێک و پێکی. * ئامان و شیان، هات و چۆ. تمـ: ئام و شۆ کردن

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئام و شۆ کردن

«مستـ. لا.» ١- بەڕێک و پێکی چوونە لای کەسێک. ٢- هات و چۆ کردنی جێگایەک یا کەسێک. ٣- سەر لە کەسێ یا شوێنێ دان: قوباد ئێستا ئامو شۆی ماڵی خەسرەو ناکا. دەمێکە ئام و شۆیان پێکەوە نییە. ئام و شۆیان بکه، نەکەی پێیان لێ ببڕی.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئام و شۆکەر

«نفا.» ئەو کەسه، یا هەموو ئەو کەسانەی بەڕێک و پێکی دەچنە شوێنێک یا سەر لە کەسێک و جێگایەک دەدەن.: ماڵی فەرزندە ئام و شۆکەریان زۆرە. ئەم چاخانە ئام و شۆکەری نیە.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئاکام

«نا.» ١- دوایی و ئەنجامی هەر شتێ ٢- وادەی مردنی کەسێ □ «زیندە بە ئاکامە».

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئیتتیهام کردن

[[عا. اتهام+ کو: کردن]]

(مست. مت.) تاوان وەپاڵ کەسێک دان.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئیحتیلام بوون

[[عا. کو.]]

(مست. لا.) شەیتانی بوون، لە خەوا ئاو هاتنەوە.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئیحتیڕام

[[_عا.: احترام]]

(نا.) ڕێز، قەدر، حورمەت.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئیحتیڕام گرترن

[[عا. کو.]]

(مست. مت.) قەدر گرتن، ڕێز لێنان، حورمەت گرتن، قەدر زانین، بە گەورە زانینی کەسێک و بە ئەدەبەوە دەگەڵی ڕەفتار کردن.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئیحڕام

[[=عا.: احرام]]

(نا.)، (مج.) دوو پارچە قوماشی سپی نەدرواوە، موسوڵمانان لە وەختی حەجدا یەکێکیان لە ناو قەدی خۆیان گرێ دەدەن و لە ناوک بەرەژێریانی پێ دادەپۆشن، ئەوەی دیکەش بە شانیاندا دەدەن.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئیحڕام بەستن

[[عا. کو.]]

(مست. لا.) دەبەر کردنی ئەو جلکانەی شەریعەتی ئیسلام بۆ حەج دایناوە. تێبــ.- پاش دەبەرکردنیان، هەندێ کار هەیە (سەرتاشین، نینۆک کردن،...) لە حاجیان حەرام دەبێ و نابێ بیکەن.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئیستیخدام کردن

[[عا.: ئیستیخدام + کو: کردن]]

(مست. مت.) ڕاگرتنی کەسێ بۆ کردنی کارێ، ڕاگرتنی یەکێ و کردنی بە کاربەدەستی دەوڵەت.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئیسلام

[[+عا.: ئیسلام]]

(نا.) ١- دینێکی حەزرەتی محەممەدی کوڕی عەبدوڵڵای قوڕەیشی (د.خ. لێبی) پێغەمبەرێتی ٢- (مج.) مسوڵمان.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئیسلام بوون

[[عا. کو.]]

(مست. لا.) قبووڵ کردنی دینی حەزرەتی محەممەد (د.خ. لێبی). مسولمان بوون.

تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان