تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 464
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاگر لێبارین
[[ئاگر + لێ «لە + ی = ز» + بارین]]
«مستـ. لا.»، «کنـ.»
بەڵا
بەسەر
هاتن
،
تووشی
ناڕەحەتی
بوون
. ● «
ئاگری
لێبارێ»
تووک
و نزایە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاگرباران
«نتـ.»، «کنـ.» ١- گەرمای
بێ
ئەندازە
. ٢- دابارینی
گوللە
لە
شەڕدا،
دەستڕێژ
کردنی
چەند
کەس
وێکڕا
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاگرباران کردن
«مستـ. متـ.»
بۆمبا
،
گوللە
تۆپ
و
تفەنگ
و
هەرچی
لەم
بابەتە
بێ
بە
سەر
جێگایەک
یا
کەسێکدا
بەردانەوە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاگربارانە
[[ ئاگرباران + ە ــ ئە/ ]١ ]
«نتـ.» هەوایەکی
گۆرانی
کوردییە. □ «
ئەی
خودا
لەم
ئاگربارانە
،
ئەی
خودا
لەو
ڕێزە
خاڵانە
،
یار
بەبێ
تۆ
مالم
وێرانە
». «فۆلکلۆر».
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاگرپارە
[[ ئاگر + پارە «= پارچە، لەت» + ە ــ ئە/ ١ ]]
١ (ست)-
بزۆز
،
دڕ
،
شەڕانی
،
هاروهاج
«
منداڵ
» ٢-
زیرەک
،
بەکار
،
لێهاتوو
«
گەورە
یا
پچووک
» *
ئاتەشپارە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاڵدوزکاری
«
تو
. کو.»، «حمسـ.»، «سیمـ.» پیشەی
ڕووکەش
کردنی مەعدەنان
بە
زێڕ
یا
زێو
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاڵووبخارە
[[ئاڵوو + بخارە= بوخارا «شارێکە لە ئوزبەکستانی سوڤێت]]
«نتـ.»، «مکـ.» جۆرێک هەڵووچەیە، تامی
ترشە
،
ڕەش
و
زەردی
هەیە
، ڕەشەکەیان
ئیشکە
و
دەنک
دەنک
، زەردەکە شیرەدارە و
جاران
لە
ناو
خیگەدا هەڵدەگیرا.
هەردوو
جوورەکەی
لە
باتی
ترش
دەکرێتە
ناو
چێشتەوە. *
هەڵووچە
پاوەیی،
هەڵووچە
ڕەشە
«سنـ.».
هەڵووژە
ڕەشە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیجارە
[[=عا.: اجارە، ایجار]]
(نا.)، (کئێر.) ١-
کاری
ڕووبەڕوو
کردنەوە
یا
ڕووبەڕوو
بوونەوە
دەگەڵ
کەڵک
وەرگرتن
لە
مڵک
(
خانوو
،
باغ
،
دێ
...) ٢- هەقێکی
ئیجارەدار
دەیدا
بە
خاوەن
مڵک
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیجارە کردن
[[عا. کو.]]
(مست. مت.)
کاری
بەکرێ گرتنی مڵکێک
لە
خاوەنی
بۆ
ماوەیەک،
بەرامبەر
میقدارێک
پارە
(حاسڵاتیش
ئەگەر
باغ
،
بێستان
و...
بێ
) * بەئیجارەگرتن.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیجارەدار
[[عا. کو.]]
(نت.)، (کئێر.) کەسێکە
کە
مڵکیان
بۆ
ماوەیەک
لە
خاوەنی
بە
کرێ
دەگرێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیجارەنامچە
[[ئیجارە+ نامە+چە]، [عا. کو.]]
(کئێر.) تم:
ئیجارەنامە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیجارەنامە
[[ئیجارە+نامە]، [عا. کو.]]
(نت.)، (کئێر.) سەنەدێکە
لە
نێوان
خاوەن
مڵک
و ئیجارەدارا
ئاڵ
و
گۆڕ
دەکرێ
و تێیدا دەنووسرێ
کە
مڵکەکەی
بۆ
ماوەی
چەند
ساڵ
یا
چەند
وەرز
بەدەست
ئیجارەدارەوە
دەبێ
و
چەند
و
چۆن
پارە
و حاسڵات
دەدا
بە
خاوەنی
مڵک
. *ئیجارەنامە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیجباری
[[عا. کو.]]
١- (س.)
کاری
بەزۆر، کارێکی
کەسێ
لەژیر پاڵەپەستۆی یەکێکی
تر
دەیکا. ٢- (نت.)، (کئێر.) خزمەتی
سەربازی
کە
بە
پێی
قانوون
دەبێ
هەموو
کەس
بۆ
وڵاتی
خۆی
ئینجامی بدا. ((...
قەت
بووە
ئیجباری
لە
کوردی
بگرێ)).
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیخباری لێ کردن
[[عا. کو.]]
(مست. مت.)، (کعر.)
ئاگادار
کردنی
میری
دەربارەی
کەسێ
یا
کەسانێ
یا
هەڵسان
و دانیشتنیان. ((
بە
میرزا
قادر
بڵێن
ئیخباریان
لێ
کردووە
خێرا
بگەڕێتەوە
سیتەک
.)) تێبــ.-
ئەم
وشەیە و
ئەوی
پێشەوەشی
تەنیا
بۆ
مەبەستی
خراپە
بەکاردێن.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیخباری کردن
[[عا. کو.]]
(مست. مت.)، (کعر.)
ئاگادار
کردنی
میری
لە
کارێک
یا
دەربارەی شتێک. ئیخبارییان کردووە
کە
ماڵی
شێخ
لەتیف
پڕە
لەوانەی
لە
کۆمەڵە
ڕایان کردووە. *(کئێر.)
ڕاپۆرت
دان
، گوزاریش
دان
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیخبارییە
[[=عا.: اخباریە]]
(نا.)، (کعر.)
نامە
یا
هەر
جۆرە نووسراوێکی
بۆ
ئاگادار
کردنی
میری
لە
کار
و
چالاکی
و
هەستان
و دانیشتنی
کەسێ
یا
کەسانێ بنووسرێ. * (کئێر.)
ڕاپۆرت
، گوزاریش.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیختییارات
(جم.)
هەموو
ئەو
دەستەڵاتەی
لە
لایەن
دەولەت
یا
هەیئەت
و کەسانی دەسەڵاتدارەوە
بۆ
جێبەجێ
کردنی فەرمانەکان دەدرێ
بە
هەندێ
کاربەدەستان. فەرماندارەکان ئیختییاراتی تەواویان
هەیە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیختییاردار
[[ئیختییار=دار (پب.)]، [عا. کو.]]
(ست)
ئەو
کەسەی دەستەڵاتی هەبێ،
ئەوەی
هەقی
کردن
و نەکردنی کارێکی هەبێ.
خۆتان
ئیختییارداری
ئێمە
و ئەوانیشن.
باوک
ئیختییارداری
کچی
خۆیەتی
. ((
یای
خەزاڵ
، عەمرم،
کێ
لەسەر
وڵاتی
سوورچی
و زراران دەکەیە
سوورباش
و ئیختییادارە)) (تحفە: ج١- ٣٥٠).
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیختییارکردن
[[ئیختییار+کردن]، [عا. کو.]]
(مست. مت.)
هەڵبژاردن
و
پەسند
کردنی شتێک
یا
کارێک...
خۆتان
ئەم
ژیانەتان ئیختییار کردووە
گلەیی
لە
کەس
مەکەن.
بە
من
بایە
زەردەکەتان ئیختییار کردبا
لەم
شینە
چاتر
بوو
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیداری
[[عا.]]
(س.) ١-
هەر
شتێکی
پێوەندی
بە
ئیدارەوە هەبێ. کاروباری
ئیداری
. ئەمری
ئیداری
. ٢- آ)
ئەو
کەسەی
لە
هەڵسووڕانی
کاری
ئیدارە
شارەزا
بێ
.
قەت
مووتەسەڕیفی
وا
ئیداری
نەهاتۆتە
کەرکووک
. ب) کەسێکی
لە
هەڵسووڕاندنی
کاری
ئیدارەدا
وشک
و رۆتینی
بێ
.
3
4
5
6
7
8
9