تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 4
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
پڕۆسە - ڕەوت
وشەکە فەرەنسییە و
بە
مانای شێوەی جێبەجێکردنی کارێک
یان
قۆناخەکانی پێداڕۆشتنی کردارێک
بۆ
تەواوبوونییەتی
بەڵام
لە
زاراوەی سیاسیدا
بە
مانای
ڕەوتی
گۆڕانکاری و وەرچەرخانی
کۆمەڵگە
و ڕاپەڕینەکان
پێناسە
دەکرێ
.
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرمانڕەوایی/سەروەریی
فەرمانڕەوایی
لە
تیۆری
سیاسی
کلاسیکدا
بە
مانای باڵاترین دەسەڵاتی دەوڵەتە
کە
ڕەنگە
لە
کەسێکدا (
وەک
پادشایەکی
ڕەها
)
یان
کۆمەڵێکی خەڵکیی (
وەک
پەرلەمان
) کۆببێتەوە.
ئەم
فەرمانڕەواییە
بە
واتای یاسادانەر و بەرێوەبەرە و دەسەڵاتێکی باڵاتر
لەوە
نییە
. فەرمانڕەوایی بریتییە
لە
: 1)
ئازادی
یاسادانان و
کلک
و
گوێ
قرتاندنی یاساکان بەپێی سیستەمی
یاسایی
وەڵات
(چاکسازی). 2) دەسەڵاتی
سیاسی
و ئەخلاقی
دەوڵەت
،
لەم
ڕووەوە
کە
لە
قەڵەمڕەوی خۆیدا
وەک
«دەسەڵاتی
یاسایی
»
لە
ئەژمار
دێت
. 3)
سەربەخۆیی
سیاسی
و دادپەروەرانەی کۆمەڵگەیەک.
لە
کۆمارییەکان، فەرمانڕەوایی
بە
شتێکی
خەڵکی
ناوبردە
دەکرێ
. سەروەریی وەڵاتێک
لە
ناو
سنوورەکانی خۆیدا
جێبەجێ
دەکرێت. فەرمانڕەوایی، هێماێیکە
بۆ
بڕیاردانی سەربەخۆی نەتەوەکان.
کەواتە
فەرمانڕەوایی
لەگەڵ
شێوازی
چەقبەستووی ڕێکخراوەیەکی حوکومی جیهانیدا جیاوازە.
فەرمانڕەوایی
بە
دوو
جۆر
لە
ئارادایە: ناوخۆیی و
دەرەکی
. فەرمانڕەوایی ناوخۆیی بریتییە
لەو
دەسەڵاتەی
کە
هەر
دەوڵەتێک بەسەر هاووەڵاتییەکانی
خۆی
یان
خەڵکی
بێگانە
کە
لەو
وەڵاتە
بژین
و
ناو
پاپۆڕەکانی
لە
دەریای
ئازاد
پیادەی
دەکات.
ئەم
جۆرە فەرمانڕەواییە
خۆی
دوو
لقی لێدەبێتەوە:
سیاسی
و
دادپەروەری
. فەرمانڕەوایی
سیاسی
، باڵاترین
هێز
و دەسەڵاتێکە
کە
لە
کۆمەڵگەدا
باڵادەستە
. فەرمانڕەوایی
دادپەروەرانە
، هێزێکی چالاکە
بۆ
چاودێریی
کردن
بە
سەر
دادگەکاندا.
فەرمانڕەوایی
دەرەکی
، بریتییە
لە
مافی
پێوەندی
گرتن
لەگەڵ
دەوڵەتانی
دیکە
یان
مۆرکردنی ڕێککەوتنامە و ڕاگەیاندنی
شەڕ
.
ئێستاکە
فەرمانڕەوایی
هیچ
دەوڵەتێک
بە
تەشکێکی
ڕەها
لە
ئارادا
نییە
.
چونکە
هەندێ
یاسا
و مافی نێونەتەوەیی،
بۆ
وێنە
مافەکانی
مرۆڤ
پەسند
کراون
کە
فەرمانڕەوایی دەوڵەتەکان
بەربەست
دەکات
بەڵام
بەپێی نەریتی نێونەتەوەیی،
دوو
بنەڕەتی فەرمانڕەوایی نەتەوەیی و
دەست
نەبردنە
ناو
خاکی
ئەویدی
لە
قەڵەمڕەوی یەکدی،
وەک
پرەنسیپێکی ئەخلاقی و
سیاسی
پەسند
کراوە
. فەرمانڕەوایی نەتەوەیی
بە
مانای مافی گرووپێکی نەتەوەیی
یا
نەتەوەیەک
بۆ
بەدەسهێنانی خودموختاری و هەڵبژاردنی سەربەستانەی
دەوڵەت
بۆ
خۆیانە.
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
دوکترین+بیرۆکە+ڕێڕەو
زاراوەی دوکترین،
لە
وشەی لاتینی docteur
بە
مانای
فێرکردن
و
فێربوون
وەرگیراوە و
بە
کۆمەڵێک بیروبۆچوونی
تایبەتی
سیاسی
دەگوترێ
کە
لە
لایەن
کەسێکەوە
ئاڕاستە
دەکرێ
و دواتر دەبێتە ڕێبازێک
بۆ
لایەنگرانی.
لە
زاراوەی سیاسیدا دوکترین، بریتییە
لە
جیهانبینی
و بۆچوونێکی
تایبەت
کە
دەسەڵاتدارانی وەڵاتێک، بناخەی دەسەڵاتەکانی
خۆیانی
لەسەر
دادەمەزرێنن و بەرنامەی کارەکانیان
بە
دەوری
تەوەری
ئەو
دوکترینەدا دەسووڕێتەوە و خەڵکیش
بە
ناچار
دەبێ
لەسەر
هەمان
ڕێباز
پێوەندییەکانی
خۆیان
ڕێک
بخەن.
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
ڕادیکاڵ + چەپڕەو
قوتابخانە
، حیزب
یان
کەسێک
کە
باوەڕی
بە
گۆڕانکاری
خێرا
و بنەڕەتی
لە
بونیادە
سیاسی
و کۆمەڵایەتییەکاندا
هەیە
و دەخوازێت بنەڕەتەکان
لە
ڕیشەوە بگۆڕێ،
بە
تایبەت
ئەگەر
ئەم
گۆڕانکارییانە ببێتە
هۆی
هێورکردنەوەی بارودۆخی
کۆمەڵایەتی
یان
سڕینەوەی گەندەڵییەکان.