تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



دەستێوەردان
دەستێوەردان بریتییە لە ڕەفتاری دەوڵەتێک کە ئەنجامەکەی پێشێلکردنی حاکمییەت (بڕوانە فەرمانڕەوایەتی) و سەربەخۆیی ناوخۆیی و دەرەکی دەوڵەتێکی دیکە بێت. بە واتایەکی دیکە دەستێوەردان بە خۆهەڵقورتاندن لە کاروباری ناوخۆیی و دەرەکی وەڵاتێک دەگوترێ کە لە ئەنجامدا بشێویی و ئاژاوە لەو وەڵاتەدا دروست ببێت. ڕەنگە هەندێ جار دەستێوەردان بەپێی ڕێکەوتن بێت، وەکوو دەستێوەردانی هاوپەیمانان بە ڕێبەرایەتی وەڵاتە یەکگرتووەکانی ئەمەریکا لە ساڵی 2003 لە عێراق بەمەبەستی ڕوخانی ڕژێمی دیکتاتۆری سەدام. بێجگە لەو دەستێوەردانانەی کە بەپێی هاوڕایەتی و وێککەوتنی نێونەتەوەیی دێتە ئەنجام هەر چەشنە دەستێوەردانێک لە کاروباری دەوڵەتێکی دیکە، پێشێلکردنی یاسا نێودەوڵەتیەکانە و داگیرکاریی* لە ئەژمار دێت.
زۆرداریی
بەگشتی بە مانای حکوومەتی ستەمکار و چەوسێنەرە. لەم جۆرە حکوومەتەدا دەسەڵاتی وەڵات بەدەست یەک یا چەند کەسێکە و ئەمانیش بە سەر گیان و ماڵی خەڵکدا دەسەڵاتێکی ڕەها و بێ سنووریان هەیە.
ئەم زاراوە بۆ ئەو حکوومەتانە بەکار ئەبرێ کە بە شێوازی ئیستبدادی و تیرۆر دەسەڵات بەڕێوە دەبەن. هەندێجار دیموکراسیش مانای زۆردارانە لە خۆ دەگرێ ئەویش ئەو کاتەیە کە زۆرینە بە شێوەیەکی ڕەها و ستەمکارانە بەسەر کەمینەیەک حکوومەت دەکات.