تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 30
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
دوولەپان کۆمی
اَنجیره، ناوچەی
کون
.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
دوولەپان کۆمی
ناوچەی کۆمی.[دەورووبەری
کۆم
، هەردوولای
کۆم
]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
دوولەپان کۆمی
شُعبَةُ الْاسِت.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
دوولەپانی کۆمی
ناوچەی کۆمی، ناوچەی
قوون
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
کۆمی
قوزی،
کوژی
، خمیدگی، چمیدگی
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
کۆمی
کون
،
پند
، سُرین
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
کۆمی
چەمیاگی [چەماوەیی، کووڕی]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
کۆمی
قنگ
[قوون، کۆم]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
کۆمی
حَدَب، حَدَبَه، اِنحِناء، اِنحِداب، اِحدیداب، اِعوِج
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
کۆمی
اِست، مَقعَد، مَکوَه، سَبَّه
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
کۆمی
کۆمۆ٬پشت
کۆڕ
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
کۆمیسیۆنی ئابووری ئەورووپا
کمیسیون
اقتصادی اروپا
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
کۆمیسیۆنی ئابووری ئەورووپا
Economic Commission
for
Europe
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
کۆمیسیۆنی ئابووری ئەورووپا
ئەنجومەنی
ئابووری
و
کۆمەڵایەتی
ڕێکخراوەی
نەتەوە
یەکگرتووەکان،
ئەم
کۆمیسیۆنەی
لە
28ی مارسی 1947
بە
مەبەستی پەرەپێدانی
هاوکاری
ئابووری
و بەرزکردنەوەی ئاستی
چالاکی
ئابووری
ئەورووپا
بۆ
پاوەجێکردنی
پێوەندی
ئابووری
وەڵاتانی ئەورووپی
لەگەڵ
وەڵاتانی
دیکە
دامەزراند. ئەندامانی کۆمیسیۆن بریتین
لە
: ئەندامانی ئەورووپی ڕێکخراوەی
نەتەوە
یەکگرتووەکان و ویلایەتە یەکگرتووەکانی
ئەمریکا
.
ئەم
کۆمیسیۆنە
چەندین
کۆمیتەی
هەیە
کە
چاودێری
کاروباری
بەرد
و
خەڵووز
،
پۆڵا
، پەرەپێدانی
بازرگانی
و
کشتوکاڵ
، پیشەسازیی،
کارەبا
و
هاتوچۆ
دەکەن و وەڵاتانی ئەندامیش ساڵی
جارێک
کوبوونەوەی
جۆراوجۆر
ساز
دەکەن. بارەگای کۆمیسیۆن
لە
شاری
جنێڤ
دایە
.
پێویستە
بگوترێ
کە
ئەم
کۆمیسیۆنە
ئێستا
کارێکی
ئەوتۆ
ئەنجام
نادات و
لە
دانیشتنەکاندا
تەنها
لەمەڕ
ڕەوشی
ئابووری
و بابەتەکانی
دیکە
بیر
و
ڕا
دەگۆڕێتەوە.
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
کۆمیسیۆنی مافی مرۆڤی نەتەوە یەکگرتووەکان
کمیسیون
حقوق
بشر
ملل
متحد
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
کۆمیسیۆنی مافی مرۆڤی نەتەوە یەکگرتووەکان
United Nations Commission on Human Rights
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
کۆمیسیۆنی مافی مرۆڤی نەتەوە یەکگرتووەکان
یەکێک
لە
لقەکانی ئەنجومەنی
ئابووری
و
کۆمەڵایەتی
نەتەوە
یەکگرتووەکانە
کە
لە
ساڵی 1946 بەپێی
بەندی
68 جاڕنامەی
نەتەوە
یەکگرتووەکان دامەزرا و
لە
یەکەمین
هەنگاوی خۆیدا بەیاننامەی جیهانی مافی مرۆڤی دەرکرد.
بە
هۆی
ئەوەی
بڕیارەکانی
ئەم
کۆمیسیۆنە
لە
ئاست
مەسەلەکانی هاوپێوەند
لەگەڵ
مافەکانی
مرۆڤ
زەمانەتی
جێبەجێ
کردنیان
نەبوو
،
لە
ساڵی 2006
هاوکات
لەگەڵ
پیادەکردنی
هەندێ
ڕیفۆرم
لە
ڕێکخراوەی
نەتەوە
یەکگرتووەکان،
ئەم
کۆمیسیۆنە پەرەی پێدرا و
بە
«ئەنجومەنی مافەکانی مرۆڤی
نەتەوە
یەکگرتووەکان»
ناوی
گۆڕا
کە
تێیدا وەڵاتانێکی زیاتر بوونە
ئەندام
.
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
کۆمیسیۆنی نێودەوڵەتی لێ پرسینەوە
کومیسیون
بین
المللی
تحقیق
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
کۆمیسیۆنی نێودەوڵەتی لێ پرسینەوە
International
Commission of Investigation
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
کۆمیسیۆنی نێودەوڵەتی لێ پرسینەوە
ئەم
کۆمیسیۆنە ڕێگەیەکی ئاشتیخوازانەیە
بۆ
چارەسەرکردنی ناکۆکییە نێودەوڵەتییەکان.
هەر
کاتێک
کێشە
یان
قەیرانێک
بێتە
ئاراوە،
چەند
کەسێک (
بە
ناوی
کۆمیسێر) ڕادەسپێرێت
لە
کێشەکە بکۆڵنەوە.
کاری
ئەم
ڕاسپاردانە «دەرخستنی
ماهییەت
و چۆنییەتی مەسەلەکەیە» و مافی
ئەوەیان
نییە
لەمەڕ
بەرپرساریەتی کەسەکان
هیچ
زانیارییەک
ئاشکرا
بکەن.
تەنیا
وەڵاتانی هاوپێوەند
لەگەڵ
کێشەکەدا بۆیان
هەیە
لە
ڕاپۆرتی کۆمیسیۆنەکە تێبگەن و مەسەلەکە
لە
نێوان
خۆیاندا
کۆتایی
پێ
بهێنن
یا
بیسپێرنە
بەردەم
دادوەرێک.
ئەم
شێوازی
چارەسەرییە، دەرەنجامی کۆنفرانسەکانی
ئاشتی
لاهای
بووە
کە
لە
بەندی
9
تا
36 ڕێککەوتننامەی
ژمارە
یەک
، ڕێکەوتی 18 ئۆکتۆبەری 1907
باسی
لێکراوە. بەپێی ڕێساکانی لاهای،
بۆ
وەگەڕخستنی کۆمیسیۆنی نێودەوڵەتی
لێپرسینەوە
،
دەبێ
ئەم
ڕێسایانەی
خوارەوە
لەبەر
چاو
بگیرێت:
1) بابەتی
کاری
ئەم
کۆمیسیۆنە ڕووخستنی چۆنییەتی کێشەکەیە.
2) بەکارهێنانی
ئەم
شێوازە
دڵخواز
و ئازادانەیە.
3)
ئەم
کۆمیسیۆنە بەپێی بەستنی ڕێککەوتننامەیەکی
تایبەت
دادەمەزرێت.
4) ڕاپۆرتی کۆمیسیۆنەکە
بە
سەر
وەڵاتانی پەیوەندیدار داناسەپێ و لایەنەکانی کێشەکە
لە
چۆنییەتی هەڵسوکەوت
لەگەڵ
مەسەلەکەدا سەرپشکن.
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
کۆمین تانگ
کومین
تانگ
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
کۆمین تانگ
Kou-Min-Tang
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
کۆمین تانگ
کۆمین
تانگ
،
ناوی
پارتی
نیشتمانی
گەلی
چین
بوو
کە
لە
ساڵی 1911
لە
لایەن
سون
یات
سون
، دامەزرا
تا
بە
دژی
زوڵم
و
زۆری
دەسەڵاتدارانی تاکڕەو و کۆڵۆنیالیستی
وەڵاتی
چین
خەبات
بکات.
پاش
ماوەیەک
بە
هۆی
چالاکییەکانی
ئەم
حیزبە، ڕژێمی
پادشایی
منچۆ ڕووخا و حکوومەتی
کۆماری
چین
لەو
وەڵاتەدا
بنیاد
نرا.
پاش
مردنی
سون
یات
سون
،
لە
ساڵی 1925، چیانگ
کای
شک
، ڕێبەرایەتی حیزبەکەی
بەدەستەوە
گرت
و
لە
ڕواڵەتدا حکوومەتێکی نوێی
بە
ناوی
کۆماری
دیموکراتیکی
چین
پێکهێنا و
پاشان
زەمینەی
بۆ
سەرۆک
کۆماریی
خۆی
خۆش
کرد
و
کەوتە
دژایەتی
کردن
لەگەڵ
کۆمۆنیستەکان. چیانگ
کای
شک
، حیزبەکەی
کردە
باڵێکی
ڕاستڕەو
و
لە
ڕووی
سەربازییەوە بەهێزی
کرد
و
لە
ساڵانی 1937
تا
1945،
بە
دژی
ژاپۆنییەکان
کەوتە
جەنگەوە و
لە
گەرمەی
جەنگی
دووهەمی جیهانیدا ڕێبەرایەتی حیزبی کۆمین
تانگ
و حکوومەتی
چینی
لە
ئەستۆدا
بوو
.
بەڵام
لە
ساڵی 1948
لە
بەرانبەر
حیزبی کۆمۆنیستدا شکا و
بە
ناچار
لەگەڵ
ژمارەیەک
لە
هێزەکانی
بەرەو
دوورگەی تایوان (فورموز) پاشەکشەی
کرد
و
لەوێ
حکوومەتی
نیشتمانی
چین
(تایوان)ی دامەزراند. چیانگ
کای
شک
،
هەمیشە
بانگەشەی
ئەوەی
دەکرد
کە
ڕۆژێک
دێت
هێرش
بکاتەوە
سەر
چین
. کێشەی
نێوان
تایوان و
چین
هەتا
نووکەش
هەر
بەردەوامە و
دەوڵەتی
چین
هەمیشە
تایوان
بە
بەشێک
لە
خاکی
وەڵاتەکەی دەزانێ و
هەتا
ئێستاش
بە
شێوەیەکی
ڕەسمی
دانی
پێدا
نەناوە.
ئەم
مەسەلە
بۆتە
هۆی
کێشە
لە
نێوان
پێوەندییەکانی
وەڵاتی
چین
لەگەڵ
وەڵاتێکی بەهێزی
وەک
ئەمریکا
.
بۆیە
لە
ساڵی 2009 کاتێک
ئەمریکا
چەک
و تفاقی
جەنگی
فرۆشت
بە
تایوان،
چین
ڕووی
لەم
وەڵاتە
گرژ
کرد
و
کەوتە
هەڕەشە
لەمەڕ
دەوامەی پێوەندییەکانیان.
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
کۆمینترن
زاراوەی
کۆمینترن
،
ناوی
کورتکراوەی کۆمۆنیزمی نێودەوڵەتی
یا
ئەنتەرناسیۆنالی سێهەمە
کە
لە
ساڵی 1919
لە
مۆسکۆ بەڕێوەچوو.
لە
ئەنتەرناسیۆنالی سێهەمدا
هەموو
ئەو
حێزبە مارکسی و کۆمۆنیستیانەی
جیهان
و کەسانی چەپڕەو
کۆبوونەوە
تا
لە
هەمبەر
بڕیارەکانی کۆمۆنیستە میانڕەوەکان و حیزبە سۆشیال دیموکراتەکانی ئەورووپا
لە
ئینتەرناسیۆنالی
دووهەم
یەکبگرن و بەدژییان ڕاپەڕن.
هەروا
لەم
کۆبوونەوەدا
هەموو
ئەندامانی
کۆمینترن
بڕیاریان
دا
شۆڕشێکی
جەماوەری
بەدژی
سەرمایەداری
و
بۆرژوازی
سازکەن
بەڵام
بەهۆی
جەنگی
جیهانی
دووهەم
و سەرهەڵدانی هیتلەر
لە
ئەڵمانیا (1933)،
کۆمینترن
لە
میانەی ساڵەکانی 1936
تا
1943
لە
لایەن
ستالین
بە
مەبەستی ڕاکێشانی سەرنجی هاوپەیمانان
بۆ
لای
خۆی
هەڵوەشایەوە.
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
کۆمینترن
کومینترن
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
کۆمینترن
Comintern
سەرچاوە:
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
کۆمیونایەتی، کۆمیونیزم
الشیوعیة
سەرچاوە:
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
کۆمیونایەتی، کۆمیونیزم
Communism
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
کۆمیە
(موک.):کۆم٬ سڵدان
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
جرووکۆمی(باک)
دەنگەدەنگ
،
هەراهەرا